Culture category – Page 5 sur 37

Is Vietnamese civilization a copy of Chinese civilization?

j050807 Culture, Lịch sử, Traditions, Văn Hóa avril 3, 2025avril 3, 2025

Is Vietnamese civilization a copy of Chinese civilization?

Version française

For a long time, based on Chinese annals, famous Vietnamese scholars such as Trần Trọng Kim in his work « The History of Vietnam » or Đào Duy Anh in « The Outline of the History of Vietnamese Civilization » have recognized that the Proto-Vietnamese originated in China or Tibet. This is why during the time of Chinese domination, the Chinese governors Si Kouang and Ren Yan had to teach them how to cultivate rice and how to live and dress (Book of Later Han). This is an understandable mistake because they need to rely on Chinese annals to find the source of reliable information instead of believing in Vietnamese legends recounting improbable things, the ancient territory of Vietnam being delimited by the Dongting Lake of the Chu Kingdom during the Warring States period, for example.
Even the Europeans during their stay in Southeast Asia in the 19th century had a rather short-sighted vision because they only discovered two major and brilliant civilizations: India and China. This is why they called Indochina to recall the notable influence of these two civilizations in this region including Vietnam, Cambodia and Laos. The recent discoveries of famous American archaeologists such as Wilhelm G. Solheim II, Carl Sauer, Chester Gorman (1965), Donn Bayard, Stephen Oppenheimer provide evidence confirming that the birth of agriculture took place very early in Southeast Asia. Between 9000 and 10000 years BC, its inhabitants were experienced farmers. They did not live only from hunting as European archaeologists used to describe. Around 8000 BC, there was a great cataclysm and a flood that forced these farmers to flee to other safe regions to protect themselves and earn a living. According to S. Oppenheimer, their traces have been found in the islands of Melanesia, Polynesia, and Micronesia. They spoke the language belonging to the Austronesian language family and were originally from Southeast Asia.

This is entirely consistent with the genetic data analyzed by the American team led by Professor J.Y. Chu of the University of Texas and published in July 1998 in the journal of the American Academy of Sciences under the title « Genetic Relations of Population in China »: the Chinese of today, especially those of South China (Hoa Nam) have ancestors in Southeast Asia. We can therefore say that the Bai Yue, especially the Luo Yue (the Proto-Vietnamese) were not Chinese and they knew agriculture very early. An axe dating back to 7000 BC was found by Chester Gorman in 1965 at the Spirit Cave in Thailand, while the axe attributed to China and brought back to Southeast Asia only dated back to 3000 BC. The Hemudu culture discovered in 1973 (5000 BC – 4500 BC) and considered to be the first very ancient domestic rice culture in China is also the Bai Yue culture because the Jiangnan province belonged during the Warring States period to the famous Wu-Yue king Goujian (496-465 BC). In fact, the Hoa Binh culture (12,000 BC-10,000 BC) that Madeleine Colani discovered in Vietnam and which was at the origin of Vietnamese civilization spread later and brought notable influence to the north. The people living in Hoa Binh at that time were called the Proto-Miao (they would later become the Proto-Vietnamese). They excelled in agriculture. That is why the Proto-Chinese used the pictogram Rice Field 田 below which appears the pictogram Vegetation 艹 to form the word Miao 苗 designating people who knew how to do agriculture. They left the Himalayan mountain range, Tiānshān (Thiên Sơn) several thousand years ago, followed the rivers in the East and Southeast direction and settled in Southeast Asia before traveling through the regions located in the south of China (or the south of the Yangtze River Delta). They were also called the people living in the hot country (or Viêm tộc) during the Chu Dynasty (nhà Châu) or the Bai Yue later. It can be said that the Hoà Bình culture was the flooded rice culture of the Vietnamese. It also favored the birth of the Hemudu culture (5500 TCN), the Đồng Sơn culture (500 years BC) etc.

As for the Proto-Chinese, they were also from Tiānshān (Thiên Sơn) but they were part of the nomadic tribes living from hunting and cattle breeding in the Xinjiang region. When it became desert (5000 BC), the Proto-Chinese were forced to follow along the Yellow River and advanced into northern China where the Proto-Miao were. They were called at that time the Yi. This pictogram Yi 夷 is the association of two pictograms Man 人 and Bow 弓 to designate a man knowing how to shoot with a bow. The Proto-Chinese were excellent warriors. This is why there is a confrontation that took place between them and the Proto-Miao led by Chiyou at Zhuolu in 2704 BC. They emerged victorious with the death of the latter.

For the Chinese, the first traces of their civilization date back to the Neolithic period in the Shang capital, Anyang (Henan) and Yangshao (Shaanxi) with several sites. It was the Swedish archaeologist Johann Andersson who discovered the first site in 1921. This culture, dating back to between about 5000 and 3000 years BC, flourished in the plains of the central highlands irrigated and shaped by the Yellow River for centuries. They cultivated millet, wheat and barley. According to the French historian René Grousset, rice is foreign to northern China (page 8) in his work entitled « History of China« . This fact is consistent with the spread and influence exerted by the Hoà Binh culture (12000TCN-10000 TCN) in the north. The Chinese living in southern China are Bai Yue, whom the Chinese have managed to sinicize because their blood contains the gene of the Proto-Miao or Bai Yue (like the Man Yue, the U Yue, the Shan Yue, the Wu Yue, etc.). This is why the Chinese are proud of the richness and diversity of their culture. Yin and Yang and the 5 elements, the Yi King, the tea, the curved roof of houses, the paper, the dragon, the chopsticks and the bronze drums, everything now belongs to them because it is located in the territory of the Bai Yue, i.e. in the south of the 5 Passes (Lĩnh Nam) of China except Vietnam. Yet at a certain time, the Bai Yue were still Nan Man or southern barbarians. This is one of the characteristic features of Chinese culture: it knows how to accept and absorb foreign cultures without ever being able to speak of vacillation or cultural modifications. This is what the famous 20th century Chinese philosopher Liang Shuming wrote in the introduction to his work entitled « The Master Ideas of Chinese Culture » (translated by Michel Masson).

This is in line with the following observation made by the French ethnologist and sinologist Brigitte Baptandier in her lecture text at an APRAS study day on regional ethnologies in Paris in 1993: Chinese culture has thus been formed over the centuries as a sort of mosaic of cultures. China needs a slow infusion of barbarian blood by readapting the beautiful formula of the historian F. Braudel for France with the barbarians. The Chinese introduce into their literature a Pangu creation myth collected from the ancestors of Yao. (Baptandier).

Lac_viet

From the Qin-Han period onwards, there existed an imperial institution, the fangshi, who were local scholars considered magicians specializing in star rites and government recipes. Their role consisted of collecting, each in their own territory, ritual procedures, beliefs, local medicines, systems of representation, cosmologies, myths, legends as well as local products and submitting them to the political authority so that the latter could retain them or not and incorporate them in the form of regulations with the aim of increasing imperial power in an ethnologically very diverse nation and giving the emperor the means for his divine vocation.

Everything had to be collected and added to the service of the Son of Heaven in order to establish his legitimacy in territories recently conquered from the barbarians. This is why in the history of China there is an inconsistency that is difficult to understand because the Chinese used to take Mr. A’s outfit to dress Mr. B during the time of the Five Emperors and Three Augusts. All this is due in large part to the borrowing of traditions, customs and mythical characters or animals from the peoples they managed to sinicize.

Chinese demiurges such as Fuxi, Nuwa, Pangu, Shennong were borrowed from southern populations. This is the case of the great Chinese scholar Ruey Yih-Fu who sees in Fuxi and Nuwa a specific cultural trait of the Nan Man (Southern Barbarians) or that of Charles Le Blanc, the translator of Huainanzi (Hoài Nam Tử). For the latter, the cycle of Fuxi-Nuwa is a tradition of the kingdom of Chu. We tend to forget that from the Qin-Han era, the agricultural culture of the Bai Yue was integrated into Chinese culture so much so that the difference between these two cultures is no longer distinguished. China succeeded in largely sinicizing most of the Bai Yue except the Luo Yue.

They managed to escape from the yoke of the Northerners after a long domination lasting almost 1000 years. The Chinese took over everything that belonged to the Vietnamese but they failed to sinicize them because the Vietnamese continued to keep the characteristic way of life of the cultivation of flooded rice based essentially on the autonomy of the villages thus making the penetration of foreign aggressors ineffective with their traditions and customs. (The authority of the king yielding to the local customs of the village). This is why they only need two essential elements « Earth » and « Water » to refer to their country and their civilization. « Earth » and « Water » allow them to domesticate wild rice and help them to attach themselves deeply to their soil to protect the water (or country in Vietnamese), this is what their ancestors have managed to demonstrate many times the resistance to the peril of the Northerners for many centuries.

Anh Ca (Brother Hai)

j050807 Culture, Ethnies, Lịch sử, Traditions, Văn Hóa avril 1, 2025avril 1, 2025

Anh Cả (Brother Hai)

Once, while I was visiting South Vietnam, I had the opportunity to listen to the bus guide tell us about it. According to him, during our people’s march to the South, the eldest son must stay with his mother to support the family while his father, who is in the army, goes to the South alone. Far from his family and his homeland, he usually takes a second wife and has another child. This child will be called « sister Hai » or « brother Hai » because this corresponds to the rank « TWO » in the family consisting of several children. There is another hypothesis as follows:

During the Nguyen Dynasty, there was a tradition of refraining from any action that referred to the first name of the king or his relatives. This is why the word ĐẢM was replaced by the word ĐỞM because ĐẢM was the first name of Nguyễn Phúc Đảm (King Minh Mang) (can đảm meaning courage was transformed into can đỏm). King Minh Mang had a wife named Hồ Thị Hoa, mother of King Thiệu Trị. Viceroy Le Van Duyet built a bridge near a beautiful garden in Bến Nghé (the first district of today’s Ho Chi Minh City). It was originally called « flower bridge » (cầu HOA), which later became « cầu BÔNG. » It is said that the word « Cả » is not used because it refers to the eldest son of King Gia Long (Prince Cảnh). This is absurd because « Hương Cả » is the title given to the first person in the village in South Vietnam, often heard by the population and still used in the French colonial era. This is absurd because no one ever pays attention to the rank or title given.

It should be remembered that the Vietnamese are part of the Austro-Asiatic group. In addition to the Vietnamese, there are many other ethnic groups that are now called ethnic minorities such as the Tai-Kadai, the Austronesians, the Mường, the Hmong, the Cham etc.). Consequently, there is always the reciprocal borrowing of words in the vocabulary used by these ethnic groups. In South Vietnam, formerly it was the territory of the kingdom of Funan whose inhabitants were not the Khmer but the Austronesians like the Cham and the Mạ in the Đồng Nai region despite the annexation of this kingdom later by Chenla which later became the Angkorian empire of the Khmer. As their territory was too vast, the Khmer were unable to assume their presence everywhere. This is why the Funanese only became Khmer in places where contact was possible thanks to the assimilation policy. On the other hand, in other places the Funanese continued to live as before.

Being given the undeniable proximity of the Austro-Asiatic and Austronesian groups, proven for thousands of years by documents from genetic research work as recently as twenty years ago, the borrowing of the word HAK from the Funanese belonging to the Austronesian group in South Vietnam by the Vietnamese is very normal to designate children.

According to Vietnamese writer Bình Nguyên Lộc, the eldest son is always called « Son Hak » by the Funanese. So « sister Hai » or « brother Hai » used by the Vietnamese in South Vietnam obviously come from the Funanese. This is why in South Vietnam when you meet a Vietnamese with wavy hair, you can deduce that he is of Funanese origin like the Mạ in the Dong Nai region. A pure Vietnamese never has wavy hair but on the other hand has straight hair because he is part of the Southern Mongoloid group.

Traces of Vietnam’s matriarchal system

j050807 Culture, Ethnies, Histoire, Lịch sử, Traditions, Văn Hóa mars 29, 2025mars 29, 2025

Traces of Vietnam’s matriarchal system.

Version française
There is a time when our people, like other peoples of the world, adopt the matriarchal system. Do we have the opportunity to think about this for ourselves? Certainly not, because at birth, we all took our father’s name, except in France where we are now allowed to add our mother’s name to our name. In the Vietnamese language, we often use words that still bear traces of the matriarchal system, which we never think about, especially since our country has adopted the patriarchal system for so long. We often say wife/husband (VỢ CHỒNG) but never husband/wife (CHỒNG VỢ). We are used to referring to the family line with the term « BÀ CON » where the word BÀ (madam) always precedes the word CON (or child). Sometimes there is contempt in the words when using the following term « gái nạ dòng or divorced woman » where the word nạ refers to the mother’s lineage. According to the writer Binh Nguyên Lộc, this is meant to imply a polyandrous girl. This implicitly means a bad girl.

Today, our country still has a matriarchal system in many places, such as in the Vietnamese highlands with the Cham, Jarai, Ede, Raglai and Churu ethnic groups belonging to the Austronesian language family, or the M’nong and K’ho of the Austro-Asiatic language family. Some claim that our country has adopted the patriarchal system since the annexation of Jiaozhi (Giao Chỉ) by China. This is certainly not true. When did our country abandon the matriarchal system in favor of the patriarchal one? To explore this question further, archaeologists often rely on the way the dead are buried in the tombs of sites linked to the flooded rice civilization. It was certainly not at this time that the Hùng kings of the Văn Lang kingdom ruled with the Phùng Nguyên culture, as succession to the throne clearly operates through patriarchy in the legend, notably the major power always accruing to the eldest member of the family in the social organization of the time.

We also know that the ancestors of the Vietnamese people came directly from the region of the Blue River (Yangtze), based on today’s genetic research data. We need to go back in time and analyze the places where flooded rice was grown in the middle and lower reaches of the Yangtze River, because according to Japanese researcher Shin’ichi Nakamura of Kanazawa University, the cradle of rice cultivation must have been there, but given the current state of knowledge, it’s difficult to pinpoint it very precisely on a map.

However, there is the social evolution in the regions of the lower Yangtze River (Hemudu and Liangzhu archaeological sites) during the Neolithic period:

from a diversified economy to an exclusively rice-growing economy

– from agricultural to urban settlement

– from a collective cemetery to a cemetery for individual groups.

Why the Hemudu site? According to French archaeologist Corinne Debaine-Francfort, the oldest Neolithic site in the Hemudu region (Zheijiang) not only yielded the remains of a wooden lake dwelling on stilts, quite different from the mud houses of northern China, but also grains of rice cultivated in flooded fields using hoes made from animal shoulder blades in 1973. It can be said that rice was domesticated at this site dating from around 4770 to 5000 BC. The people living here had both Mongoloid and Australo-Negroid features. When people died, they were buried with their heads facing east or northeast, and most had no offerings. Nor did they have a clearly defined communal cemetery.

On the other hand, they had a common clan cemetery with numerous grave goods. We can see that a matriarchal system was still in place here, as we find the remains of animals such as monkeys, rhinoceroses, deer, elephants, tigers, tortoises etc. This shows that the local inhabitants were still living off hunting and fish.

The role of man is not considered important, as it is not yet necessary to have a social organization requiring many human resources for production, such as tool-making, storing rice in granaries, casting bronze, etc., as well as the distribution of arduous tasks to obtain the desired result during the harvest season. Man seems to have little power and is not allowed to own or inherit land.ing at the time.

On the other hand, in the Neolithic sites of the Liangzhu culture, there is a clear shift in the balance of power between husband and wife. For example, among the funerary objects in individual tombs, agricultural tools such as polished stone shovels are intended for men, while weaving wheels remain the main objects for women. This proves that, at the time, men were the main laborers in the rice fields and women were only responsible for household chores.

In addition, stonecutters were forced to change their trade and became jade cutters. This led to an important period of industrial development and division of labor in society, and fostered the emergence of class distinctions between rich and poor, as well as between aristocracy and religion. Since then, there has also been a contribution to division within the family unit. It was also at this point that monogamy began to appear. The wife followed her husband to live with his family. The children were also able to live with their parents and family, and took the father’s surname when they were born. Upon death, husband and wife could be buried together with members of their patriarchal family.

In short, we can say that the Vietnamese followed the patriarchal system very early on, when our ancestors were still living in the Yangtze basin. Consequently, when they returned to the Red River delta, they continued to preserve patriarchy under the Hồng Bàng dynasty with the Phùng Nguyên culture.

Bibliographie:

Annick Levy-Ward : Les centres de diffusion du riz cultivé. De l’Asie du Sud-Est à la Chine. Études rurales, n°151-152, 1999
Shin’ichi Nakamura: LE RIZ, LE JADE ET LA VILLE. Évolution des sociétés néolithiques du Yangzi. Éditions de l’EHESS 2005/5 60e année, pp 1009-1034
Corinne Debaine-Francfort : La redécouverte de la Chine ancienne. Editions Gallimard 1998.
Bình Nguyên Lộc: Lột trần Việt ngữ. Talawas

Vietnamese makara (con kim)

j050807 Art, Culture, Lịch sử, sculpture, Văn Hóa mars 28, 2025novembre 14, 2025

Con kìm

Version française
Version vietnamienne

For so many years, when I have the opportunity to visit temples or pagodas, I am used to taking photos of the sacred animal that is clearly visible on their roofs. I always think I am dealing with a dragon because its head resembles that of a dragon, its mouth being gaping and always swallowing an element of the roof. But when you examine it closely, you discover its very short body and its tail resembling that of a fish. The Chinese are used to calling it Xi. This is their way of calling this legendary creature Makara. This one is used to living underwater and is the favorite vehicle of the goddess of the Ganges River, Ganga. It is therefore an aquatic creature from abroad. Its mouth is so large that it can swallow an architectural element of the roof. Is this why the Vietnamese give it the name « Kìm » (or pincer in French)? Why is it often found on the roofs of temples or communal houses?

According to the Taiping Leibian Encyclopedia, it is a tradition dating back to the Han period under the reign of Emperor Han Wudi and the period when Buddhism began to take root in China. Following the fire at the Bach Luong Palace and at the suggestion of a mandarin to the emperor, the Imperial Court decided to sculpt the statue of this aquatic creature and install it on the roof of the palace because it was capable of extinguishing fire by surfing on the waves, which caused rain when it appeared. This creature henceforth became the symbol of the extinction of fire.

This custom was widespread not only in the Han imperial court but also in popular belief. Our country, annexed by the Han at this time, was no exception in the practice of this cult. Kim thus became the sacred animal of decoration on the roofs of communal houses and pagodas because Vietnamese artists have succeeded today in giving it a specific character in Vietnamese culture over the centuries. It has long since become a purely Vietnamese sacred animal. Everyone forgets not only its Hindu name, makara, but also its origin.

Griefs of war (Nỗi buồn chiến tranh)

j050807 Culture, Histoire, Lịch sử, Vietnam mars 27, 2025mars 27, 2025

Tình gia thất nào ai chẳng co’
Kià lão thân khuê-phụ nhớ ‘thương
Mẹ già phơ phất mái sương
Con thơ nhỏ dại còn dương phù trì

Chinh Phụ Ngâm

Familial sentiments, who does not feel them?
Your old parents, your young wife remember you with love
Your mother, under the weight of age, sees her white hair floating like the rime
Your young baby in his tender innocence, needs your protection.

Complaint of the warrior’s wife

Griefs of war

Version française

Speaking of Vietnam, people will not stop thinking of the war, its wounds and its boat people. No one could be indifferent when it is known that 13 million tons of bombs ( 300 pounds per person ) and 45 million gallons of defoliant were dumped over during the war. There were about 4 million Vietnamese civilians killed or injured, 450,000 Vietnamese combatants dead, 800,000 combatants wounded not included 58,183 Americans dead or missing in action and 313,613 wounded on the American side. That war divided at that time not only world opinion but also that of the Vietnamese. It continued to engrave on the mind of Americans up until now. On the other hand, it is hard for a Vietnamese to justify that war when one is in love with justice, freedom and independence. There is in each one of us full of regrets, contradictions and embarrassment because we know quite well the causes of that war and its consequences.

Independence and freedom never come together on the road of peace. We continue to dream of having them together some day on that such an arduous land that we never stop shaping it with sweat and tears for so many generations. We keep on imploring God, attribute fault to foreigners without wanting to recognize our own errors, without daring to look to ourselves in the mirror and without wanting to nurture the whole people’s hope. We have lost too many occasions in the past to be reconciled with each other, to bring Vietnam out of poverty and to bring it back to the road of prosperity at the dawn of the 21st century. It is time not to start over the same mistakes that our elders have made for so many years, to bury our personal hard feelings for the national interest and to magnanimously treat all those who do not share our political convictions. To do it is evidently not easy but it is less painful than what so may Vietnamese families have suffered during that war, which we often called » the griefs of war ».

In 1945, in the Mekong delta, a young man named Hoàng, issue of a landed family, lived in hiding with his young lover Hương at a suburb not far from Cần Thơ.. They had two children, a boy named Thành, 3 years old and a girl named Mai, one year old. Unfortunately, this conjugal union was short lived because it was uncovered by their kins.

They strongly condemned it because it was a shame to the family when it was known that the young woman was no other than Hoàng’s niece. Caught by shame and taken by remorse, Hoàng decided to abandon his family and enrolled in the Việt-Minh army hoping to find relief on the battle fields against the French army. Thanks to his courage and military exploits, he became a few years later an important person in charge in the Vietnamese communist party in the Minh Hải region ( Cà Mau ) in South Vietnam.

In 1954, after the Geneva Accord, he was repatriated to North Vietnam waiting for the new democratic election in South Vietnam. Unfortunately, because of the cold war and the East-West confrontation, the election never took place. Vietnam then became the place of confrontation and was divided in two republics, one close to the Soviet bloc and the other the Republic of Vietnam. After a few years of higher education in Moscow, Hoàng returned to Ha Noi and a few years later became the engineer in charge, specialized in the field of making heavy artillery and maintaining anti-aircraft battery DCA during the American Vietnamese war. In the meantime, he remarried and was killed in a beautiful morning in his bunker during a bombardment by South Vietnamese and American aircraft in the region of Vinh in 1964. He was posthumously decorated and considered national hero ( liệt-sĩ ) since then.

As for his young wife, she continued to raise her two children in South Vietnam waiting for the return of her husband. Her son Thành became some twenty years later one of the brilliant aviators of South Vietnam after having spent three years training in the United States ( Houston, Texas ). He flew several missions over North Vietnam and participated in several rounds of bombardment of Thanh Hóa and Vinh regions. Could one of the bombs he dropped have by accident killed his father, a person he would always like to see again some day when peace would return in this country?

Two months before the fall of Saïgon in 1975, in the course of the month of February, Thành received the order to discreetly leave the country with his family to resettle in the United States. He finally preferred to stay in Vietnam because his mother always fostered the hope of finding his father alive in North Vietnam and seeing again a reunified family after so many years of sufferings and separation. Unfortunately, she never found her husband alive. She knew he was killed by American bombs and as a reward, she received the title of « spouse of a hero » ( or vợ của liệt sỹ ). On the other hand, because of his three years of training in the United States and his military activities, Thành, her son, was sent to a reeducation camp located at Lạng Sơn in North Vietnam. He had to spend eight years of reeducation. During his confinement, his mother had to take a long trip every six months to see him and did not stop crying during these reunions. On his release, he only found her to be in a lamentable state with her eyes almost blind. But he never had the chance to serve her any longer because he had to leave Vietnam to resettle in the United States in 1994. Probably he would never see his mother again who is now 75 years old because returning to Vietnam would have been for the moment, an utopia.

The story of this family torn and ruined by that war is not only the story lived by the vast majority of Vietnamese but also that of a people continuing to heal its deep wounds, as the years go by, for the price of independence and freedom.

Dong Son culture (Văn hóa Đồng Sơn)

j050807 Art, Culture, Đồng Sơn, Histoire, Văn Hóa mars 25, 2025octobre 19, 2025

vanhoa_dongson
Version vietnamienne
Version française

In the early 20th century, archaeologists from the Ecole française d’Extrême-Orient (Louis Pajot, Olov Jansen) discovered a large number of Bronze Age artefacts in the Mã valley, notably in the village of Ðồng Sơn.

Among these finds are musical instruments, in particular drums. These are decorated with figurative motifs depicting stylized animals and scenes from daily life. But the most remarkable of these drums remains that of Ngọc Lũ. This is a cylinder 63 cm high and 79 cm in diameter. It was purchased by EFEO at the 1902 exhibition and auction in Hanoi for the price of 550 piasters at the time. It is arguably the finest drum ever found in Asia. On its upper side are motifs mixed with various ritual subjects: herds of deer, waterfowl, houses on stilts etc. The Austrian archaeologist Heine-Geldern was the first to propose the name Đồng Sơn for this culture. Since then, the culture has been known as the Ðồng Sơn or Dongsonian culture. According to researchers Louis Bezacier and Nguyễn Phúc Long, the art of Đồng Sơn represents only the final phase of a long evolution of bronze metallurgy from the Gò Bông (late Phùng Nguyên) , Đồng Dậu and Gò Mun eras and corresponds to the period when it reached perfection and acquired prestige and influence in Southeast Asia and the Pacific.

According to researcher Hà Văn Tấn, the culture of Đồng Sơn has its roots among the proto-Dongsonian cultures discovered, which gradually enable it to have remarkable creations. The art of Đồng Sơn emerged on the basis of Neolithic industry, as the first bronze objects can be found alongside carved stone instruments and pottery with a still Neolithic character. To look for the origins of the Dongsonian in the north or west of Vietnam, as several researchers have done, is to put forward a hypothesis that has no scientific basis. Dongsonian art is also in contact with the art of the Warring Kingdoms (Houai-style daggers from the Wu-Yue kingdom). The ancient bronzes found in Vietnam are totally different from those of the Shang and Chu dynasties in China, both in the creation of charming forms and in decoration and alloying. We can say without hesitation that this is a purely local production with very little influence from Chinese bronzes.

Đồng Sơn culture

(500 B.C. – 43 A.C.)

dongsonien

Thanks to the discoveries of bronze ploughing implements (ploughshares) found at Vạn Thắng and Sơn Tây reported by Vietnamese researchers in their book entitled “Les premiers vestiges de l’Âge de bronze au Vietnam p 110-113, Hànội 1963)(1), the Proto-Vietnamese already knew how to plough their rice fields. This invalidates the old Chinese thesis that the Proto-Vietnamese didn’t know how to plough before the Han conquest. They had to learn from the governors Si Kouang (Tích Quan) and Ren Yan (Nhâm Diên) how to grow rice and how to live and dress (Livre des Han postérieurs). One of the characteristics of Dongsonian bronze lies in the subtle blend of copper, tin and lead elements, depending on the type of tool produced (battle axe, crossbow trigger, spear point, ploughshare, hoe, dagger, etc.). According to Vietnamese researcher Nguyễn Phúc Long, ancient bronze drums found in North Vietnam have a much higher lead content than those from archaic China, in the order of 27.8% for the former versus 0.55% for the latter.

Beauty and skill are not lacking either in the decoration of the various objects found with the creatures living in the rice fields (toad, pelican, turtle, buffalo etc.). For some time now, despite the proximity of a multi-cultural country like China, there has been unanimous agreement on the singularity of this age-old culture, which originated with the rice-growing peasants, whose feet were buried in the mud of the flooded fields and who were close to nature. It is contemporary with the Sa Huỳnh and Đồng Nai cultures of central and southern Vietnam today.

[RETURN]

Từ bao giờ có khu 36 phố phường ở Hà Nội?

j050807 Culture, Gallery, Lịch sử, Sites touristiques, tourisme, Traditions, Vietnam mars 22, 2025novembre 3, 2025

Từ bao giờ có khu 36 phố phường ở Hà Nội?
Depuis quand il y a le quartier des 36 rues et corporations à Hanoï?

Version française
Version anglaise
Galerie des photos

Thăng Long được xuất phát từ làng Long Đỗ. Từ thế kỷ thứ năm, vua Lý Nam Đế đã xây ở đây « mộc thành» của nước Vạn Xuân. Nhà Đường, sau khi xâm chiếm nước ta lấy nơi nầy làm trị sở trên đất Long Đỗ và đổi tên nó ra Tống Bình.

Lý Công Uẩn dưới sự giúp đở của sư Vạn Hạnh nhận ra tiềm năng của vùng đất nầy vì nó là điểm giao nhau của các trục đường bộ và đường sông trong việc vận chuyễn hàng hóa. Vã lại nó còn đáp ứng cho việc cân bằng giữa các yếu tố nước và đất hay là giữa dòng khí tốt (Rồng xanh) và dòng khí xấu (hổ trắng) trong phong thủy mà được tướng nhà Đường Cao Biền du nhập vào nước ta. Tục truyền Cao Biền dùng bùa phép yểm trấn thành Đại La nhưng nhờ thần Bạch Mã trợ giúp mà Lý Thái Tổ thành công trong việc xây thành Thăng Long trên nền móng cũ của thành Đại La. Đền thờ Bạch Mã vẫn còn ngày nay ở phố Buồm (Rue des voiles). Vì vậy vào mùa thu 1010, Lý Công Uẩn mới ra quyết định dời đô từ Hoa Lư về vùng đất « Rồng cuộn, hổ ngồi ». Ngài muốn chọn một nơi để phát triển kinh tế cho vận nước được lâu dài và tính kế lâu dài cho con cháu được muôn vạn thế hệ và muôn vật được phồn thịnh và phong phú.

Từ đó, ngài cần lập các công xưởng thủ công để sản xuất các hàng hóa mà triều đình cần dùng và tiêu thụ. Không những các thợ thụ công giỏi đua nhau đến Thăng Long làm việc mà luôn cả các nông dân ở thôn quê vùng sông Hồng lúc nhàn rỗi cũng tham gia sản xuất các sản phẩm hàng thủ công bán cho các con buôn mà những người này họ mang về kinh thành bán lại để kiếm lời. Lúc đầu họ tụ hợp ở các phiên chợ của bốn chợ lớn tại các cửa ô kinh thành. Nhưng về sau vì các xưởng sản xuất của triều đình không thể cung ứng đủ nên khiến một số thương nhân dần dần tập trung tại khu phố ở cửa Đông vì ở đây địa thế của chợ nầy rất thuận lợi cho việc chuyên chở hàng hóa bằng thuyền từ nông thôn ra kinh thành qua sông Hồng, Tô Lịch và các kênh. Phía trước mặt chợ thời đó là đền Bạch Mã. Còn bên phải là sông Tô Lịch và thưở đó có cái cầu bắc ngang sông hiện nay đó là phố Hàng Đường. Bởi vậy ở thế kỉ 14 mới có thành ngữ « Kẻ Chợ » (những người của chợ) để nói đến khu phố tấp nập này. Chính nơi nầy được gọi về sau là khu 36 phố phường để bán các sản phẩm thủ công mà các làng nghề xung quanh và ở nông thôn cung cấp. Các cửa hàng đều là những nhà chòi dùng để làm cơ xưởng hay để buôn bán dọc theo phố (hay đường).

Tựa như các nhà ở đồng quê, các cửa hàng nầy được dựng lên bằng gỗ, tre, mái rơm và tường trét bùn. Nhà nào cũng có chum nước để ở trên mái khi có hỏa họan thì kéo đổ xuống mái. Quá sợ hỏa hoạn, người dân lập đền Hỏa Thần (nay nó nằm ở Hàng Điếu) để ngày rằm cầu xin thần lửa đừng gây cháy. Kẻ Chợ dần dần thoát khỏi sự phụ thuộc vào kinh thành từ thế 17 dưới sự ngự trị của các chúa Trịnh nhờ có một loạt nghị quyết như giảm thuế, thống nhất hệ thống tiền bạc và xây dựng nhiều công trình đô thị lớn dẫn đến sự phát triển đáng kể. Các thủ công nhà buôn từ các làng nghề đổ xô về cư ngụ lâu dài ở thành phố và các nhà con buôn nước ngoài thì bắt đầu lập chi nhánh tại kinh thành khiến làm nền kinh tế nó rất sôi động hơn. Nhờ đó mà kinh thành trở nên trung tâm buôn bán lớn nhất của miền bắc Việt Nam.

Các thợ thủ công và các thương nhân cùng một làng quê gốc tập hợp thành các phương hội rồi cùng nhau chuyên sản xuất hay bán ở phường. Để kiếm hàng cần mua thì chỉ cần đến phường mà trước lối cổng vào thì có một tấm bảng ghi rõ chất lượng và loại hàng được bán.Thời kỳ này chữ phố cũng chưa được dùng. Theo nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến thì chữ phố vẫn được dùng với nghĩa là bến sông. Bởi vậy mới có câu « Gác mái ngư ông về viễn phố » (nhớ về bến xa) trong bài thơ « Chiều hôm nhớ nhà » của bà Huyện Thanh Quan.Theo nhà sử học Pháp Philippe Papin, thì chữ phố được sử dụng vào năm 1851 ở huyện Thọ Xuyên và Vĩnh Thuân nên mới có chức trưởng phố trong quyến sách mang tựa đề là « Lịch sử Hà Nội ». Còn trong sách Đại Nam nhất thống chí thì có chép như sau: Hà Nội là kinh đô xưa, nguyên trước có 36 phố phường …. Còn trong cuốn « Chuyến đi thăm Bắc Kỳ năm Ất Hợi (1876) của học giả Trương Vĩnh Ký thì ông có kể ra 21 phố gồm có: Hàng Buồm, phố nầy cũng là phố Khách Trú có nhiều tiệm thuốc bắc, nhiều hàng cao lâu, Hàng Quảng Đông (Hàng Ngang hiện nay) nơi nầy cũng toàn người khách trú ở, Hàng Mã thì gắn liền với nghề sản xuất, buôn bán đồ giấy, đồ vàng mã cúng lễ, ma chay vân vân… Như vậy chữ phố có thể ra đời từ đầu thời vua Tự Đức.

Các thợ kim hoàn xuất phát từ làng Châu Khê thì định cư ở phố Hàng Bạc. Còn thợ tiện gỗ đến từ làng Nhị Kê thì ở phố Tô Tịch vân vân…Họ luôn luôn giữ liên lạc với ngôi làng gốc của họ ở nông thôn trong việc tuyển nhân công, cung ứng nguyên liệu, ghi tên vào gia phả của làng, tham gia mỗi năm và các ngày hội của làng.

Các làng ở nông thôn trở thành các nơi cung cấp không những cho làng phố đô thị các sản phẩm đạt trình độ kỹ thuật cao mà còn luôn cả nông phẩm cho kinh thành. Có thể nói các làng ở nông thôn và các làng phố ở kinh thành phụ thuộc lẫn nhau. Chính nhờ thế tình thần đoàn kết giữa các làng phố đô thị và các làng ở nông thôn càng chặt chẽ hơn nữa. Mỗi làng phố đô thị được xây dựng dọc theo phố hay một đoạn của phố và lệ thuộc một hay nhiều làng cùng làm một nghề thủ công. Thời đó đăc điểm của làng phố là ở mỗi đầu của làng phố là có cổng ra vào. Các cổng nầy đều đóng lại lúc về đêm. Mỗi làng phố còn có một bộ máy hành chánh riêng biệt cũng như có một trưởng phố, một ngôi đình riêng tư nhầm để thờ các ông tổ của nghề hay là các thần hoàng của các làng gốc ở nông thôn. Dưới thời Pháp thuộc, để tránh hỏa hoạn thì chính quyền Pháp mới ra chỉ thị xây dựng lại thành phố qua các công trình kiến trúc kiên cố với các ngôi nhà hình ống mà chúng ta được thấy ngày nay ở phố cổ Hà Nội mà họ còn lấp đi nhiều ao hồ như hồ Hàng Đào, hồ Mã Cảnh, hồ Hàng Chuối, hồ Liên Trì vân vân… Năm 1894, Pháp lấp đọan đầu sông Tô Lịch để xây chợ Đồng Xuân. Họ lại phá tường thành Hà Nội và các cửa thành. Nay chĩ còn duy nhất Ô Quan Chưởng hay (Ô cửa Đông) còn khúc sông Tô Lịch dưới chân thành cũng bị lấp đi. Giờ đây nhiều phố chỉ còn tên mà thôi như phố Hàng Bè chớ cát bồi đưa sông ra xa nên bè mảng không còn vào được sát chân đê nữa. Như vậy đâu còn bè mà cũng không còn chợ cái bè trên đê nữa.

Còn các nhà hình ống nầy mang đậm phong cách phương tây nhất là mặt tiền với ban công, lô gia, hiên nhà vân vân. Còn vật liệu xây dựng thì gồm có xi măng, cốt thép, bê tông, kính vân vân … Tuy nhiên theo sử gia Pháp Philippe Papin thì các nhà ống ở Hànội là ảnh hưởng của cộng đồng người Hoa. Luận chứng nầy không hẳn là sai nếu có dịp đến tham quan các nhà cổ của người Hoa ở Hội An. Nhưng theo nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến thì dưới thời vua Minh Mạng, đánh thuế cửa hàng không căn cứ nhà đó buôn to hay nhỏ hay chiều sâu mà chỉ đo mặt tiền. Mặt tiền rộng đóng thuế cao, hẹp thì thuế ít. Vì vậy mặt tiền rộng hay thường chia ra nhiều cửa hàng. Đôi khi con trai lập gia đình và không có điều kiện mua chỗ buộc cha mẹ phải nhường một phần cửa hàng nên mới có sự hình thành nhà ống. Các nhà ống tuy mặt tiền rất eo hẹp nhưng có thể có chiều dài lên đến 60 thước. Loại nhà nầy thường có ba phần: phiá trước dùng để buôn bán hay cơ xưởng còn ở giữa hay thường có cái sân, nơi có một nhà nhỏ xây vòm cuống giống một cái lò cao 1,8 thước để chứa các đồ qúi giá phòng khi cháy chớ nếu không mất trắng tay và phần cuối thì để ở.

Trong quyển sách được mang tên là « Miêu tả về vương quốc Bắc Kỳ », ông Samuel Baron, một thương gia người Anh có nhắc đến phố cổ qua một số tài liệu hình ảnh và những gì ông mô tả thật thú vị. Tuy rằng nhỏ hẹp so với diện tích của Việt Nam, khu phố cổ Hà Nội nó là minh chứng tiêu biểu của nền văn hóa thương mại và đô thị của người dân Việt qua nhiều thế kỷ. Đây là một kiểu mẫu mà cần thiết phải biết tường tận để hiểu rõ được cái cấu trúc truyền thống của đô thị trong thế giới làng mạc của người dân Việt.

Version française

Thăng Long était issue du village de Long Đỗ. Dès le Vème siècle, le roi Lý Nam Đế construisit ici la « citadelle en bois » du royaume de Vạn Xuân. Après avoir envahi notre pays, la dynastie des Tang a pris cet endroit comme le quartier général de son armée sur les terres de Long Đỗ et a changé son nom en Tống Binh. Lý Công Uẩn aidé par le moine Van Hanh, a trouvé l’énorme potentiel de cet endroit car il était à l’intersection des routes et des voies fluviales pour faciliter le transport de marchandises. De plus, il a répondu également à l’équilibre et l’harmonie entre les éléments Eau et Terre ou bien entre le souffle bienfaisant (Dragon vert) et le souffle malfaisant (Tigre blanc) dans la géomancie introduite dans notre pays par le général Tang Gao Pian. La légende racontait qu’il se servit des sortilèges pour protéger la citadelle de Đại La, mais grâce à l’aide apportée par le génie « métamorphosé en Cheval Blanc », Lý Thái Tổ réussit à édifier la citadelle de Thăng Long sur les anciennes fondations de la citadelle de Đại La. Le temple dédié au culte du Cheval Blanc existe encore aujourd’hui dans la rue des voiles (Phố Buồm). C’était pourquoi à l’automne 1010, Lý Thái Tổ vint de décider le transfert de la capitale, de Hoa Lư à la région où le dragon s’enroulait et le tigre était assis. Il voulait choisir un endroit pour développer l’économie à long terme et prévoir un avenir radieux avec prospérité et abondance pour dix mille générations futures.

Il dut créer dès lors des usines artisanales pour produire les marchandises dont la cour royale avait besoin pour la consommation. Il y avait non seulement des artisans talentueux se précipitant à travailler à Thăng Long, mais aussi des agriculteurs vivant dans les campagnes de la région du fleuve Rouge. Ces derniers, durant leur temps libre, ont également participé à la production de produits artisanaux destinés à être vendus aux intermédiaires qui les ont ramenés dans la capitale pour les revendre dans le but de gagner de l’argent. Dans un premier temps, ils s’étaient rassemblés aux quatre grands marchés se trouvant tout près des portes de la capitale. Mais comme les usines royales ne pouvaient pas approvisionner suffisamment les produits, ils s’étaient progressivement regroupés dans le quartier de la Porte Est car le terrain d’ici était très propice au transport fluvial des marchandises de la campagne vers la capitale en passant par le fleuve Rouge jusqu’à Tô Lich et les canaux.

À cette époque, devant le marché se trouvait le temple du Cheval Blanc (Bạch Mã). Sur sa droite il y avait la rivière Tô Lich et un pont, le tout devenant aujourd’hui la rue du sucre (Hàng Đường). C’était pourquoi au 14ème siècle l’expression « Kẻ Chợ » (ou les gens du marché) était employé pour désigner ce quartier animé. C’était cet endroit qui devenait plus tard le quartier de 36 rues et corporations destiné à vendre tous les produits artisanaux fournis par les villages artisanaux et ruraux aux alentours. Les magasins étaient entièrement des huttes utilisées comme des ateliers de fabrication ou des lieux pour faire du commerce tout le long de la rue.

Analogues à des maisons de campagne, ces magasins étaient construits en bois et en bambou, avec des toits de paille et des murs enduits de boue. Chaque maison possédait une jarre d’eau sur le toit qui, en cas d’incendie, pouvait être renversée sur le toit pour éteindre le feu. Étant effrayés par le feu, les gens ont décidé de construire un temple destiné au génie du feu (situé aujourd’hui dans la rue des pipes) pour lui demander de ne pas provoquer d’incendie tout le 15ème jour du mois lunaire. Kẻ Chợ s’’était progressivement échappé de la dépendance de la capitale depuis le XVIIème siècle sous le règne des seigneurs Trinh grâce à une série de résolutions telles que la réduction des impôts, l’unification du système monétaire et la réalisation de nombreux projets urbains conduisant à un développement important. Les artisans commerçants des villages artisanaux affluèrent vers la capitale pour y vivre de manière permanente et les commerçants étrangers commencèrent à ouvrir aussi des succursales dans la capitale, ce qui rendait l’économie plus dynamique. Grâce à cela, la capitale était devenue ainsi le plus grand centre commercial dans le nord du Vietnam.

Les artisans et les commerçants d’un même village se regroupaient en corporations et se spécialisaient ensemble dans la production ou la vente dans le quartier. Pour trouver les produits dont vous avez besoin, il vous suffit de vous rendre au quartier dont le portail d’entrée porte un panneau indiquant clairement la qualité et le type de produits vendus. Durant cette période, le mot rue n’était pas utilisé. Selon l’écrivain Nguyễn Ngoc Tiến, le mot rue était encore employé pour désigner le quai fluvial. C’est pourquoi il y a la phrase « En déposant la rame, le pêcheur se dépêche de retourner à la rive lointaine » dans le poème «L’après-midi teinté de nostalgie» de Mme Huyện Thanh Quan. Selon l’historien français Philippe Papin, le mot « rue » était utilisé en 1851 dans les districts de Thọ Xuyên et Vĩnh Thuận. C’est pour cela que le poste du chef de la rue est apparu dans son livre intitulé « Histoire de Hanoi ».

Dans le livre intitulé Đai Nam Nhất Thống Chí (Géographie du Viet Nam), il est écrit ainsi: Hanoï était l’ancienne capitale, elle comptait à l’origine 36 rues etc. Dans le livre « Un voyage au Tonkin de l’année du cochon en bois (1876) » de l’érudit Trương Vĩnh Ký, il a répertorié 21 rues dont: Hàng Buồm (Rue des voiles). Cette rue étant aussi la rue des immigrants chinois avec de nombreux magasins de médecine traditionnelle et des restaurants chinois , Hàng Quảng Đông c’était la rue des Cantonnais à l’époque française (rue Hang Ngang d’aujourd’hui), Hàng Mã (Rue du cuivre à l’époque française) était associée à la production et au commerce de papiers votifs, des objets de funérailles, etc. Le mot rue pourrait donc être né dès le début du règne du roi Tự Đức.

Les bijoutiers venus du village de Châu Khê s’étaient installés dans la rue des changeurs (Hàng Bạc). Quant aux tourneurs sur bois du village de Nhi Kê, ils habitaient dans la rue Tô Tịch et ainsi de suite… Ils gardaient toujours le contact avec leur village d’origine à la campagne en recrutant des ouvriers, en fournissant du matériel, en inscrivant leurs noms dans la généalogie du village et en participant chaque année aux fêtes villageoises.

Les villages ruraux étaient devenus ainsi des lieux qui approvisionnaient non seulement les villages urbains en produits de haute technologie mais aussi en produits agricoles pour la capitale. On peut dire que les villages de la campagne et les villages de la capitale dépendaient les uns des autres. Grâce à cette interdépendance, l’esprit de solidarité entre les villages urbains et les villages ruraux était encore plus serré. Chaque village urbain était construit le long d’une rue ou d’un tronçon de rue et dépendait d’un ou plusieurs villages exerçant le même métier.

A cette époque, la particularité du village résidait sur le fait qu’à chaque extrémité du village il y avait toujours un portail d’entrée qui était fermé durant la nuit. Chaque village disposait également d’un appareil administratif distinct ayant un chef de village, une maison communale dédiée au culte des ancêtres du métier ou des génies du village dont les gens étaient issus.

Durant la période coloniale française, afin d’éviter les incendies, le gouvernement français prit la décision de réorganiser la ville au moyen des travaux architecturaux avec des maisons tubulaires que l’on voit aujourd’hui dans la vieille ville de Hanoï, mais il fit disparaître également de nombreux étangs et lacs comme le lac Hàng Đào, lac Mã Cảnh, lac Hàng Chuối, lac Liên Trì etc. pour construire les maisons et les bâtiments publics. En 1894, les Français ont asséché la partie supérieure de la rivière Tô Lich pour construire le marché de Đồng Xuân. Ils ont de nouveau détruit les murs de la citadelle de Hanoi et ses portes. Il ne restait désormais que la porte Quan Chưởng (porte de l’Est) et la rivière Tô Lich en contrebas de la citadelle a également été comblée de sable et d’alluvions. À présent, de nombreuses rues n’ont plus que leur nom, comme la rue Hàng Bè (rue des radeaux), car le sable a repoussé la rivière plus loin, de sorte que les radeaux ne peuvent plus s’approcher du pied de la digue. Donc il n’y a plus de radeau. Alors il n’y a non plus de marché des radeaux sur la digue.

Quant aux maisons tubulaires, on les voit mettre en valeur le style occidental, notamment leur façade avec balcon, loggia, porche etc. Les matériaux de construction comprennent le ciment, les barres d’armature, le béton, le verre etc. Cependant, selon l’historien français Philippe Papin, les maisons tubulaires de Hanoï sont influencées par la communauté chinoise. Cet argument n’est pas forcément faux si on a l’occasion de visiter les anciennes maisons des Chinois à Hội An. Mais selon l’écrivain Nguyễn Ngoc Tiến, sous le règne du roi Minh Mang, l’impôt sur les magasins n’était pas basé sur la taille ou la profondeur du magasin, mais uniquement sur la façade. Le propriétaire d’un magasin ayant une façade relativement large doit payer une taxe plus élevée par rapport à celui possédant une petite façade. On a intérêt de diviser la grande façade en plusieurs petites façades donc en plusieurs boutiques. Parfois, un fils qui se marie et n’a pas les moyens d’acheter un nouveau logement est obligé de demander à ses parents de céder une partie de leur boutique, ce qui donne naissance à la création des maisons tubulaires. Bien que celles-ci aient des façades très étroites, elles peuvent avoir une longueur allant jusqu’à 60 mètres.

Ce type de maison comporte généralement trois parties: le devant avec sa façade est réservé au commerce ou à l’atelier tandis qu’au milieu se trouve généralement une petite cour où on édifie une petite maison avec un dôme ressemblant à un four de 1,8 mètre de haut pour garder des objets de valeur en cas d’incendie et le derrière du magasin est destiné à l’habitation.

Dans son livre intitulé « Une description du royaume de Tonkin », le commerçant anglais Samuel Baron en a parlé avec ses illustrations et ses descriptions intéressantes.
Malgré sa taille insignifiante par rapport à celle du Vietnam, le vieux quartier de Hanoï témoigne incontestablement de la culture commerciale et urbaine des Vietnamiens au fil de plusieurs siècles. C’est un modèle dont on a besoin pour connaître d’une manière approfondie la structure traditionnelle de la « ville » dans le monde rural des Vietnamiens.

English version

Thăng Long originated from the village of Long Đỗ. As early as the 5th century, King Lý Nam Đế built here the « wooden citadel » of the kingdom of Vạn Xuân. After invading our country, the Tang dynasty took this place as the headquarters of their army on the lands of Long Đỗ and renamed it Tống Binh. Lý Công Uẩn, aided by the monk Van Hanh, discovered the enormous potential of this place because it was at the intersection of roads and waterways, facilitating the transport of goods. Moreover, it also met the balance and harmony between the elements of Water and Earth, or between the beneficial breath (Green Dragon) and the harmful breath (White Tiger) in geomancy introduced to our country by General Tang Gao Pian. Legend has it that he used spells to protect the Đại La citadel, but thanks to the help provided by the spirit « transformed into the White Horse, » Lý Thái Tổ succeeded in building the Thăng Long citadel on the old foundations of the Đại La citadel. The temple dedicated to the worship of the White Horse still exists today on Sail Street (Phố Buồm). That is why, in the autumn of 1010, Lý Thái Tổ decided to transfer the capital from Hoa Lư to the region where the dragon curled and the tiger sat. He wanted to choose a place to develop the economy long-term and foresee a bright future with prosperity and abundance for ten thousand future generations.

He then had to create artisanal factories to produce the goods that the royal court needed for consumption. There were not only talented artisans rushing to work in Thăng Long, but also farmers living in the countryside of the Red River region. The latter, during their free time, also participated in the production of handicrafts intended to be sold to intermediaries who brought them back to the capital to resell in order to make money. At first, they gathered at the four main markets located near the gates of the capital. But since the royal factories could not supply enough products, they gradually regrouped in the East Gate neighborhood because the land there was very suitable for the river transport of goods from the countryside to the capital via the Red River to Tô Lich and the canals.

At that time, in front of the market was the White Horse Temple (Bạch Mã). To its right was the Tô Lich river and a bridge, all of which today is Sugar Street (Hàng Đường). That is why in the 14th century the expression « Kẻ Chợ » (or the market people) was used to designate this lively neighborhood.It was this place that later became the district of 36 streets and guilds, intended to sell all the handcrafted products supplied by the nearby artisanal and rural villages. The shops were entirely huts used as workshops or places for trade along the street.

Similar to country houses, these shops were built of wood and bamboo, with thatched roofs and mud-plastered walls. Each house had a water jar on the roof which, in case of fire, could be overturned onto the roof to extinguish the flames. Being afraid of fire, people decided to build a temple dedicated to the fire spirit (located today on Pipe Street) to ask it not to cause any fires on the 15th day of the lunar month. Kẻ Chợ gradually escaped dependence on the capital since the 17th century under the reign of the Trinh lords thanks to a series of resolutions such as tax reduction, monetary system unification, and the completion of many urban projects leading to significant development. Artisanal merchants from the craft villages flocked to the capital to live there permanently, and foreign traders also began opening branches in the capital, making the economy more dynamic. Thanks to this, the capital had thus become the largest commercial center in northern Vietnam.

Artisans and merchants from the same village would group together into guilds and specialize collectively in production or sales within the neighborhood. To find the products you need, you just have to go to the neighborhood whose entrance gate bears a sign clearly indicating the quality and type of products sold. During this period, the word « street » was not used. According to the writer Nguyễn Ngọc Tiến, the word « street » was still used to refer to the river quay. That is why there is the phrase « Upon laying down the oar, the fisherman hurries back to the distant shore » in the poem « Afternoon tinged with nostalgia » by Mrs. Huyện Thanh Quan. According to the French historian Philippe Papin, the word « street » was used in 1851 in the districts of Thọ Xuyên and Vĩnh Thuận. That is why the position of street chief appeared in his book entitled « History of Hanoi. »

In the book entitled Đai Nam Nhất Thống Chí (Geography of Vietnam), it is written as follows: Hanoi was the ancient capital, originally comprising 36 streets, etc. In the book « A Journey to Tonkin in the Year of the Wooden Pig (1876) » by the scholar Trương Vĩnh Ký, he listed 21 streets including: Hàng Buồm (Sail Street). This street was also the street of Chinese immigrants with many traditional medicine shops and Chinese restaurants. Hàng Quảng Đông was the street of the Cantonese during the French era (today’s Hang Ngang street). Hàng Mã (Copper Street during the French era) was associated with the production and trade of votive papers, funeral objects, etc. The word « street » could therefore have originated at the beginning of King Tự Đức‘s reign.

Jewelers from the village of Châu Khê had settled in the money changers’ street (Hàng Bạc). As for the woodturners from the village of Nhi Kê, they lived on Tô Tịch street, and so on… They always maintained contact with their native village in the countryside by recruiting workers, supplying materials, registering their names in the village genealogy, and participating each year in village festivals.

The rural villages thus became places that supplied not only the urban villages with high-tech products but also agricultural products for the capital. It can be said that the countryside villages and the capital’s villages depended on each other. Thanks to this interdependence, the spirit of solidarity between urban and rural villages was even stronger. Each urban village was built along a street or a section of a street and depended on one or more villages practicing the same trade. At that time, the uniqueness of the village lay in the fact that at each end of the village there was always an entrance gate that was closed at night. Each village also had a distinct administrative body with a village chief, a communal house dedicated to the worship of the ancestors of the trade or the village spirits from which the people originated.

During the French colonial period, to prevent fires, the French government decided to reorganize the city through architectural works with tubular houses that can still be seen today in the old town of Hanoi. However, they also caused the disappearance of many ponds and lakes such as Hang Dao Lake, Ma Canh Lake, Hang Chuoi Lake, Lien Tri Lake, etc., to build houses and public buildings. In 1894, the French drained the upper part of the To Lich River to build the Dong Xuan Market. They again destroyed the walls of the Hanoi citadel and its gates. Only the Quan Chuong Gate (the East Gate) remained, and the To Lich River below the citadel was also filled with sand and sediment. Now, many streets exist only in name, such as Hang Bè Street (Raft Street), because the sand pushed the river further away, so rafts can no longer approach the foot of the embankment. Therefore, there are no more rafts. Consequently, there is no longer a raft market on the embankment.

As for the tube houses, they are seen to highlight the Western style, particularly their façade with balcony, loggia, porch, etc. The construction materials include cement, reinforcing bars, concrete, glass, etc. However, according to the French historian Philippe Papin, the tube houses of Hanoi are influenced by the Chinese community. This argument is not necessarily false if one has the opportunity to visit the old Chinese houses in Hội An. But according to the writer Nguyễn Ngoc Tiến, under the reign of King Minh Mang, the tax on shops was not based on the size or depth of the shop, but only on the façade. The owner of a shop with a relatively wide façade had to pay a higher tax compared to one with a small façade. It was advantageous to divide the large façade into several small façades, thus into several shops. Sometimes, a son who got married and could not afford to buy a new home was forced to ask his parents to give up part of their shop, which led to the creation of tube houses. Although these have very narrow façades, they can be up to 60 meters long.

This type of house generally consists of three parts: the front with its facade is reserved for commerce or the workshop, while in the middle there is usually a small courtyard where a small house with a dome resembling a 1.8-meter-high oven is built to keep valuables safe in case of fire, and the back of the shop is intended for living quarters.

In his book titled « A Description of the Kingdom of Tonkin, » the English merchant Samuel Baron spoke about it with his illustrations and interesting descriptions. Despite its insignificant size compared to that of Vietnam, the old quarter of Hanoi unquestionably bears witness to the commercial and urban culture of the Vietnamese over several centuries. It is a model needed to gain a deep understanding of the traditional structure of the « city » in the rural world of the Vietnamese.

Galerie des photos

VILLAGE_URBAIN

Bibliographie:

Nguyễn Bá Chính : Hà Nôi Chỉ Nam. Guide de Hanoï. Nhà xuất bản Nhã Nam, Hà Nội.
Philippe Papin : Histoire de Hanoï. Editeur Fayard.
Hữu Ngọc: Hà Nội của tôi. Nhà xuất bản Văn Học.
Nguyễn Ngọc Tiến: Làng Làng Phố Phố Hà Nội. Nhà xuất bản hội nhà văn.

Eglise en bois (Nhà thờ gỗ Kontum)

j050807 Art, Culture, Ethnies, Gallery, Religion février 23, 2025novembre 13, 2025

en bois

Nhà thở gỗ ở giữa thành phố Kontum, được thiết kế theo lối kiến trúc Roman kết hợp với kiểu nhà sàn rong của dân tôc Ba Na.

Une église en bois a été conçue dans le style architectural roman au cœur de la ville de Kontum tout en trouvant l’inspiration dans la maison communale Rong de l’ethnie Ba Na.

A wooden church has been designed in the Romanesque architectural style in the heart of the town of Kontum, inspired by the Rong communal house of the Ba Na ethnic group.

kontum_eglise

Dynastie des Tang (Đại Đường)

j050807 art, Chine, Culture, Histoire, Lịch sử, Văn Hóa février 18, 2025novembre 2, 2025Art, Chine, culture, Histoire

Version française
English version
Galerie des photos

Người Trung Hoa tự hào luôn luôn là con cháu của nhà Hán. Tuy nhiên, thời đại hoàng kim của văn minh Trung Hoa không phải là thời kỳ của nhà Hán mà chính là thời nhà Đường được kéo dài ba thế kỷ sau đó (618-907). Nhờ có nguồn tài liệu phong phú và việc phát giác ra các minh khí, các vật thu nhỏ nghi lễ được đặt trong các ngôi mộ của giới thượng lưu thời đó, chúng ta biết được thời kỳ nhà Đường là một thời kỳ có những tiến bộ đáng kể về khoa học và kỹ thuật (thuốc súng, bản in khắc gỗ, kỹ thuật cơ khí, y học, bản đồ, vân vân..). Đây là một triều đại rất cởi mở với thế giới bên ngoài bằng cách có chính sách khoan dung chưa từng có đối với các nền văn hóa khác và các tôn giáo nước ngoài như Giáo hội Phương Đông hay Cảnh Giáo, đạo thờ lửa , một tôn giáo đa thần đến từ Ba Tư, Phật giáo đang phát triển nhanh chóng vân vân.

Cũng dưới thời ngự trị của hoàng đế sáng lập nhà Đường, Đường Thái Tôn (Lỳ Thế Dân) nhà sư Huyền Trang mới bắt đầu cuộc hành hương vào năm 629 mà được gọi là « Tây du Ký » bằng cách tự nguyện đi một mình suốt 17 năm từ thủ đô Trường An theo lời yêu cầu của hoàng đế hầu mang về các kinh điển từ nước Thiên Trúc. Đây cũng là thời kỳ nghệ thuật và văn học phát triển đến đỉnh cao với các nhà thơ Đỗ Phủ, Lý Bạch, Bạch Cư Dị, họa sĩ Vương Duy vân vân và quyền tự do tương đối khả quan cho giới phụ nữ. Họ có thể xuất sắc trong nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc và thi ca, và đôi khi họ có thể có một địa vị cao hơn trong xã hội. Đây là trường hợp của hoàng hậu Võ Tắc Thiên (Võ Hậu). Phụ nữ thời đó có thể mặc trang phục ít gò bó hơn với áo dài rộng Hanfu (Hán phục)

Cũng dưới triều đại này, con đường tơ lụa đã phát triển nhanh chóng cho nhiều mục đích kinh tế, chính trị và tôn giáo bằng cách áp dụng chính sách hôn nhân chiến lược, các cuộc chinh phục quân sự và viẽc sử dụng tơ lụa nhầm củng cố liên minh, mua chuộc và chia rẽ các cư dân du mục và bành trướng đế chế về phía Tây. Nhờ có sự thiết lập này, triều đại nhà Đường đã thành công trong việc thiết lập các mối quan hệ thương mại và văn hóa trên con đường tơ lụa. Đây là con đường mà hai nhà sư của đạo Phương Đông đã mang theo trứng giun tơ lụa từ Trung Quốc về Byzance bằng cách giấu trong hai gậy bằng tre. Cuối cùng, đây cũng là thời kỳ Việt Nam ta nằm dưới sự đô hộ của nhà Đường sau khi bị sáp nhập trước đó bởi nhà Tùy với tướng Lưu Phương.

Dưới triều đại nhà Đường, Trường An là một thành phố quốc tế lớn nhất thế giới vào thời điểm đó. Nó còn được mệnh danh là « thành phố một triệu dân » trong các tài liệu của Trung Hoa. Được biết đến với cái tên « Bình An vĩnh cửu » , nó là thành phố đông dân nhất thế giới trước Baghdad và Byzance. Tuy nhiên, theo bản ghi chép điều tra dân số năm 742 trong sách Tân Đường Thư, Trường An và các vùng lân cận có đến 362.921 gia đình với dân số là 1960188 người trong khi ước tính có hơn 50 triệu người Trung Hoa sống vào thời điểm đó trên một lãnh thổ từ Biển Đông Trung Quốc đến Trung Á, từ sa mạc Gobi ở phía bắc và vượt qua dãy núi Nanglin (Lĩnh Nam) ở phía nam, nơi có xứ An Nam. Với diện tích gần 87 km2, Trường An không chỉ là một trung tâm quyền lực chính trị và kinh tế mà còn là một chỗ bình an với những con đường rộng rãi, các cung điện xinh đẹp, các đền Phật giáo, các khu vườn tư nhân và các chợ rộng lớn. Các đại lộ và các đường xá được sắp xếp theo một hệ thống hình chữ nhật gồm 114 khối nhà được vách tường bao xung quanh riêng lẻ và được bảo vệ chung tất cả bởi một bức tường khác nằm ở bên ngoài.

Mỗi buổi sáng, sau khi tiếng trống đầu tiên vang lên, người dân từ khắp nơi đế chế cũng như các thương nhân nước ngoài bị thu hút bởi công việc buôn bán thủ đô bắt đầu đi vào thành và lo chuyện kinh doanh. Còn đêm lại, chỉ có thể đi từ con đường lớn nầy đến con đường khác nếu có giấy phép. Tất cả các loại hàng hóa, từ đồ nội thất đến các loại gia vị (nghệ của Ba Tư, ớt của Ấn Độ, vân vân) đều được tìm thấy ở hai chợ lớn của thành phố, một chợ nằm ở phía đông và một chợ ở phía tây. Triều đình quy định kiểm soát giá cả và chất lượng hàng tuần. Sự phát hiện ra một số ngôi mộ của người Sogdian (Thổ) ở thủ đô càng làm rõ thêm tại sao các yếu tố của văn hóa nước ngoài có thể xâm nhập vào xã hội Trung Quốc ở Trường An và ngược lại. Thậm chí còn có cả một khu phố dành cho người nước ngoài.

Quân lính của nhà Đường có rất nhiều đơn vị người Thổ cổ được gọi là Tujue (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ nguyên thủy). Nhờ chính sách tuyển dụng này và kinh nghiệm chiến trường của các sĩ quan Thổ, nhà Đường thành công mở rộng đế chế của mình về phía tây. Đó là việc chinh phục các vương quốc ốc đảo Karakhoja, bởi nhà Đường với tướng Sogdian A Sử Na Xã Nhĩ (Ashina Sheer) vào năm 648 ở tỉnh Tân Cương ngày nay. Ông được Hoàng đế Đường Cao Tông bổ nhiệm làm Hữu vệ đại tướng quân. Ông qua đời vào năm 655 và được chôn cất bên cạnh Đường Thái Tông (Lý Thế Dân). Ông được đổi tên thụy là Nguyên (Yuan (元)) sau khi ông qua đời.

Trường An đóng giữ một vai trò quan trọng trong giao dịch thương mại ở trên con đường tơ lụa với các khu vực xa xôi như Thiên Trúc (Ấn Độ), Trung Đông và châu Âu. Mạng lưới đô thị và kiến trúc tôn giáo của nó (Tháp Đại Nhạn nơi lưu giữ những áng kinh Phật cổ được dịch bởi Đường Tăng Huyền Trang) và cung điện (Đại Minh Cung, nơi ở của các hoàng đế nhà Đường) là bằng chứng cho thấy sự hiểu biết kỹ thuật trong việc coi trọng sự hài hòa và môi trường và mang lại ảnh hưởng đáng kể về sau trong việc thiết kế các thủ đô của các vương quốc Silla ở Hàn Quốc và Heian ở Japon. Trường An vẫn là một phần quan trọng trong di sản lịch sử và văn hóa của Trung Quốc.

Dưới triều đại của Hoàng đế Đường Thái Tôn, các thương gia và các người đi buôn có thể đi lại ở khắp đế chế mà không sợ bị cướp giựt. Các nhà tù thì trống rỗng và người dân không cảm nhận áy náy phải khóa cửa nhà. Mùa màng bội thu: chỉ cần 3 hoặc 4 xu ( qian ) mua được 10 lít gạo. Đây không chỉ là giai đoạn thời kỳ thịnh vượng mà Trung Quốc có được cho đến thời đại của Hoàng đế Huyền Tông trước cuộc nổi dậy của tướng Sogdian An Lộc Sơn (An Lu Shan) vào năm 755 mà nó còn là mô hình cai trị thường được nhắc đến trong lịch sử Trung Quốc

Version française

Les Chinois sont fiers d’être toujours les fils des Han. Pourtant l’âge d’or de la civilisation chinoise n’est pas la période des Han mais plutôt celle des Tang qui perdure trois siècles plus tard (618-907). Grâce à l’abondance de documentation et la découverte des figurines minqi, des objets rituels déposés dans les tombes des élites de l’époque, on sait que la période des Tang est une période durant laquelle les progrès sont significatifs en matière des sciences et techniques ( poudre à canon, xylographie, génie mécanique, médecine, cartographie, etc.). C’est une dynastie ouverte sur le monde en acceptant la tolérance sans précédent à l’égard des cultures et des religions étrangères (l’église nestorienne, le zoroastrisme, une religion polythéiste venue de Perse, bouddhisme en plein essor etc.).

C’est aussi sous le règne de l’empereur fondateur Tang Tai Zong (Đường Thái Tôn hay Lý Thế Dân) que le moine bouddhiste Xuan Zang (Huyền Trang) entama en l’an 629 le pèlerinage sacré connu sous le nom de « Pérégrinations vers l’Ouest (Tây Du Ký) » en partant seul de la capitale Chang An durant 17 ans, à la demande de l’empereur pour ramener les écritures sacrées de l’Inde. C’est aussi la période où l’épanouissement des arts et des lettres était à son comble avec les poètes Du Fu (Đỗ Phủ), Li Bai (Lý Bạch), Bai Juji (Bạch Cư Dị) , le peintre Wang Wei (Vương Duy) etc. et celle de la liberté relative pour les femmes. Celles-ci pouvaient exceller dans les arts, en particulier dans la musique et la poésie. Elles pouvaient avoir parfois un statut plus élevé dans la société. C’est le cas de l’impératrice Wu Zetian (Võ Tắc Thiên). Les femmes pouvaient porter des vêtements moins contraignants avec la robe ample Hanfu (Hán phục).

C’est aussi sous cette dynastie que la Route de la Soie connut un grand essor pour de nombreuses fins à la fois économiques, politiques et religieuses par la mise en place de la politique de mariage stratégique, les conquêtes militaires et la soie dans le but de consolider les alliances, de soudoyer et de diviser les nomades et d’agrandir son empire vers l’Ouest. Grâce à cette mise en place, la dynastie réussit à établir des liens commerciaux et culturels tout le long de la route de la soie. C’est par cette route que deux moines nestoriens ont ramené à Byzance les œufs de vers à soie de la Chine, en les cachant dans leurs cannes de bambou. Enfin c’est aussi la période où le Vietnam était sous le giron des Tang après avoir été annexé plus tôt par les Sui avec le général Liu Fang (Lưu Phương).

Sous la dynastie des Tang, Chang-An est la plus grande ville cosmopolite au monde à cette époque. Elle est surnommée « ville d’un million d’habitants » dans les archives chinoises. Connue sous le nom « Paix Eternelle », elle est la ville la plus densément peuplée du monde devant Bagdad et Byzance. Mais d’après l’enregistrement du recensement en l’an 742 dans le Nouveau Livre des Tang (Tân Đường Thư), Chang ’An et ses environs ont eu 362 921 familles comptant 1960188 personnes tandis qu’on estime plus de 50 millions d’habitants vivant à cette époque en Chine sur un territoire allant de la mer de Chine orientale à l’Asie centrale, du désert de Gobi au nord et au-delà des montagnes Nanglin (Lĩnh Nam) dans le sud où se trouve l’Annam. D’une surface intérieure de presque 87km2, la capitale cosmopolite Chang ’An était non seulement un centre de pouvoir politique et économique mais aussi un havre de paix doté de larges avenues, de magnifiques palais, de temples bouddhistes, de jardins privés et de vastes marchés. Ses larges avenues et ses rues étaient disposées selon un damier rectangulaire de 114 blocs de maisons individuellement murés et protégés tous par la même muraille externe.

Chaque matin, dès l’annonce de l’ouverture de sa porte principale par les premiers coups des tambours, les gens venant de tous les coins de l’empire ainsi que de nombreux marchands étrangers attirés par l’important commerce de la capitale commençaient à y entrer et à vaquer à leurs affaires. La nuit, on ne pouvait circuler d’un artère qu’à un autre à condition d’avoir un laissez-passer. On y trouvait toutes sortes de marchandises, des meubles jusqu’aux épices (safran de Perse, poivre d’Inde etc.) dans les deux grands marchés de la ville, l’un à l’est et l’autre à l’ouest. La cour impériale réglementait le contrôle des prix et de la qualité des produits par semaine. La découverte d’un certain nombre de tombes sogdiennes dans la capitale a permis de mieux comprendre comment des éléments de la culture étrangère se sont infiltrés dans la société chinoise de Chang’ An et vice-versa. Même on y trouvait un quartier étranger.

L’armée des Tang comptait beaucoup d’importants contingents de soldats turcs appelés sous le nom Tujue (proto turc). Grâce à cette politique de recrutement et de l’expérience de la steppe que les officiers turcs ont eue, cela permettait à la dynastie des Tang d’agrandir son empire vers l’Ouest. C’était la conquête des royaumes-oasis de Karakhoja, par les Tang avec le général sogdien Ashina She’er (A Sử Na Xã Nhĩ) en 648 dans l’actuelle province du Xinjiang. Il était nommé général de la garde de droite par l’empereur Tang Gaozong (Đường Cao Tông) . Il mourut en 655 et fut enterré aux côtés de l’empereur Taizong (Đường Thái Tông). Il fut renommé Yuan (元) à titre posthume.

Chang An jouait un rôle clé dans l’échange commercial sur la Route de la Soie avec les régions aussi lointaines comme l’Inde, le Moyen Orient et l’Europe. Son maillage urbain et son architecture religieuse (la grande pagode de l’Oie abritant les textes sacrés rapportés par le moine Xuan Zang) et palatiale (Palais de la Grande Clarté (Daming Gong ou la résidence des empereurs) témoignent du savoir-faire technique dans le respect de l’harmonie et de l’environnement et apportent plus tard une influence non négligeable dans l’aménagement des capitales des Silla en Corée et des Heian au Japon. Chang An reste une partie importante dans l’héritage historique et culturel de la Chine. Sous le règne de l’empereur Tai Zong (Đường Thái Tôn), les commerçants et les marchands pouvaient circuler librement dans tout l’empire sans avoir peur des bandits. Les prisons étaient vides et les gens ne ressentaient pas le besoin de fermer la porte de leurs maisons. Les récoltes étaient abondantes: il suffit d’avoir 3 ou 4 qian pour l’achat de 10 litres de riz. C’est non seulement la période de prospérité que la Chine a connue jusqu’au règne de l’empereur Xuan Zong avant la révolte du général sogdien An Lu Shan (An Lộc Sơn) en 755 mais aussi le bon modèle de gouvernance souvent évoqué dans l’histoire de la Chine.

Pagode de l’Oie (Tháp Đại Nhạn)

Musée des arts asiatiques Guimet

Dynastie_Tang

Palais Kiến Trung (Điện Kiến Trung)

j050807 Art, Culture, Gallery, Histoire, Sites touristiques, tourisme, Văn Hóa janvier 29, 2025novembre 8, 2025

Điện Kiến Trung

Version française
Version anglaise
Galerie des photos

Nằm ở điểm cực bắc của trục thần đạo xuyên qua trung tâm Tử Cấm thành, Điện Kiến trung là một công trình kiến trúc được vua Khải Định cho xây vào năm 1921-1923. Đây cũng là điện đầu tiên có sự phối hợp phong cách Âu châu gồm có kiến trúc Pháp, kiến trúc Phục hưng của Ý Đại Lợi cùng với kiến trúc cổ truyền Việt Nam. Mặt tiền của điện thì được trang trí một cách cầu kỳ với các hoa văn, các họa tiết với các mảnh gốm sứ nhiều màu, mang đậm bản sắc của cung đình triều Nguyễn. Tòa điện này được hoàn thành chỉ trong vòng 2 năm, từ 1921 đến 1923 với sự cố vấn của một số kiến trúc sư, kỹ sư người Pháp và Bộ Công, trên nền cũ mà trước đó là có hai công trình kiến trúc khác, đó là Minh Viễn Lâu (1827) và Du Cửu Lâu (1913) và nhầm để đáp ứng theo thị hiếu thẩm mỹ thời bấy giờ. Theo Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế, điện nầy được lấy tên là Kiến Trung với chữ Kiến mang ý nghĩa là dựng lên và Trung thì có hàm ý là không sai lệch, ngay thẳng. Điện nầy được xem là nơi ăn ở của hai nhà vua cuối cùng của triều đại Nhà Nguyễn: Khải Định và Bảo Đại. Chính ở nơi nầy vua Khải Định băng hà vào ngày 6 tháng 11 ,1925. Dưới thời vua Bảo Đại thì điện được tu sửa toà điện, tân trang các tiện nghi theo thể cách Tây Phương trong đó có cả buồng tắm. Cũng tại điện nầy hoàng hậu Nam Phương hạ sinh Thái Tử Bảo Long (4-1-1936). Với những năm chiến tranh Việt Nam, điện cùng các công trình khác ở Tử Cấm Thành bị tàn phá nên chỉ còn nền mà thôi. Từ năm 2013, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã khởi động dự án phục hồi điện Kiến Trung. Dự án này đã được thực hiện từ tháng 2 năm 2019 với tổng kinh phí hơn 123 tỉ đồng và hoàn tất vào tháng 8 năm 2023. Nay điện Kiến Trung trở thành một nơi ưa thích nhất của du khách khi đến tham quan Tử Cấm Thành.

Version française

Situé à l’extrémité nord de l’axe sacré traversant le centre de la Cité Interdite pourpre, le palais Kiến Trung est une œuvre architecturale édifiée par le roi Khải Định en 1921-1923. C’est aussi le premier bâtiment où il y a la combinaison entre le style européen comportant à la fois l’architecture française et l’architecture de la Renaissance italienne et celui de l’architecture traditionnelle vietnamienne. La façade de ce palais est richement décorée de motifs et de fragments de céramique colorés, portant ainsi l’empreinte de l’identité de la cour royale de la dynastie des Nguyễn. Sur les conseils de plusieurs architectes et ingénieurs français et du ministère des Travaux publics, ce palais répondant au goût esthétique de l’époque fut achevé seulement en deux ans, de 1921 à 1923 sur l’ancien emplacement où ont eu lieu précédemment deux autres œuvres architecturales connues successivement sous les noms de Minh Viễn Lâu (1827) et Du Cửu Lâu (1913). D’après le Centre de conservation des monuments de Huế, il a été connu sous le nom de Kiến Trung (Kiến » érigé » et Trung « droit, pas de déformation »). Ce palais était considéré comme le lieu de résidence des deux derniers rois de la dynastie des Nguyễn: Khải Định et Bảo Đại. C’était ici que le roi Khai Dinh fut décédé le 6 novembre 1925.Sous le règne du roi Bảo Đại, le palais et son intérieur ont été rénovés selon le style occidental, y comprise la salle de bain. C’était également dans ce palais que la reine Nam Phương donna naissance au prince héritier Bảo Long (4 janvier 1936). Durant la guerre au Vietnam, ce palais était entièrement détruit ainsi que d’autres résidences de la cité interdite. Depuis 2013, le Centre de conservation des monuments de Huế a commencé à lancer le projet de restauration du palais Kiến Trung. Ce projet fut mis en œuvre depuis février 2019 et achevé en août 2023 avec un coût total de plus de 123 milliards de đồng.