L’histoire de la voix envoûtante.
Il était une fois un puissant seigneur ayant eu une fille unique s’appelant Mỵ Nương. Celle-ci était très belle. Comme toutes les autres filles de son rang, elle était toujours cloîtrée dans son palais. Elle consacrait tout son temps à la peinture, la broderie et la poésie. Elle se mettait souvent à la fenêtre pour admirer le paysage et regarder l’eau du fleuve qui coulait jusqu’en contrebas.
Un beau jour, elle fut séduite par un chant mélodieux et mélancolique qui montait du fleuve. C’est la voix d’un pêcheur qui était en train de chanter et de tirer son filet. Elle commençait à prendre l’habitude de l’écouter. Cette voix était si envoûtante qu’elle commençait à bercer son cœur jusque-là insensible. C’était un rendez-vous habituel qu’elle ne pouvait pas manquer avec ce pêcheur.
Puis un jour, cette voix se tut. Ce silence la rendit malade. Elle fut complètement alitée et aucun médecin n’arriva à déterminer les causes de sa maladie. Puis, un autre jour, la voix s’éleva de nouveau. Ce chant était si mélodieux que Mỵ Nương reprit ses forces et retrouva sa beauté. Elle redevint heureuse à la grande joie de son père. Celui-ci commença à découvrir la cause de son mal. Elle fut replongée dans la léthargie désespérée chaque fois que cette voix se tut. Son père finit par rechercher ce pêcheur qu’on amena auprès de sa fille malade. Ce pauvre garçon était tellement laid que cela effraya Mỵ Nương à sa première vue. De ce jour, le charme de la voix dont l’absence la rendait malade disparut. Elle commença à oublier cette habitude et reprit une vie normale.
Par contre, la vie fut bouleversée complètement pour ce pauvre pêcheur, Trương Chi. Celui-ci menait jusque-là une vie paisible et n’avait aucun souci autre que la procuration journalière de la nourriture. Il tomba amoureux de la gracieuse My Nương lors de cette rencontre. Il sut que cet amour était sans espoir. Il commença à négliger son travail, tomba malade un beau matin et finit par mourir. Son corps fut enterré au bord du fleuve. Un jour, lors d’une crue violente, les berges furent ravagées par le fleuve. Sa tombe fut complètement dévastée. On trouva à cet endroit une boule de jade d’une pureté magnifique. Selon les gens de ce coin, il s’agit bien du corps du pêcheur qui s’était transformé en cette boule.
Attiré par la splendeur et la beauté de cette boule lors de son passage dans ce coin, le père de Mỵ Nương réussit à l’acheter à prix d’or. Il fit tailler cette boule en forme de tasse et l’offrit à sa fille lors de son jour d’anniversaire. Quand celle-ci y versa du thé, elle vit apparaître au fond de cette tasse l’image de Trương Chi avec sa voix mélodieuse résonant quelque part.
Émue et prise de pitié, Mỵ Nương commença à pleurer. Ses larmes tombèrent dans la tasse. Par enchantement, celle-ci se désagrégea et disparut. Grâce à la compassion de Mỵ Nương, l’âme du pêcheur fut ainsi libérée de son désespoir. Ainsi se termina l’histoire d’un amour impossible.
Dans un chef-d’œuvre vietnamien bien connu, on fait allusion à cette légende à travers les deux vers suivants:
Nợ tình chưa giã cho ai
Khối tình mang xuống tuyên đài chưa tan
Tant que la dette d’amour demeure,
Au Pays des Sources, la pierre d’amour ne peut pas fondre.
Trương Chi-Mị Nương
Ngày xưa, có một vị lãnh chúa quyền thế có được một cô con gái duy nhất tên là Mỵ Nương. Nàng này rất đẹp. Tựa như tất cả những cô gái khác cùng cấp bậc, nàng nầy luôn luôn ở trong cung điện của mình. Nàng dành tất cả thời gian cho hội họa, thêu thùa và làm thơ. Nàng hay thường đến bên cửa sổ để ngắm quan cảnh và nhìn dòng nước chảy xuống về phía dưới cuối sông. Một ngày nắng đẹp, nàng bị quyến rũ bởi một tiếng hát du dương và u sầu vang lên từ dòng sông. Đó là tiếng của một ngư dân vừa đang kéo lưới và vừa hát. Nàng bắt đầu có thói quen lắng nghe tiếng hát của anh chàng nầy. Giọng hát nó mê hoặc đến nỗi làm rung chuyển trái tim vô cảm của nàng. Đây là một cuộc hẹn hò quen thuộc mà nàng có với anh chàng ngư dân này.
Có một ngày, giọng hát đó lại im bặt khiến làm nàng đâm ra lâm bệnh. Nàng nằm liệt giường và không thầy thuốc y nào có thể xác định được nguyên nhân khiến nàng bị mắc bệnh. Rồi bổng một ngày, giọng hát nầy cất lên lại. Bài hát nó quá du dương khiến Mỵ Nương hồi phục mau chóng sức khỏe và vẻ đẹp của mình. Nàng trở nên vui vẻ như thưở nào khiến cha nàng vô cùng vui sướng. Cha nàng mới bắt đầu khám phá ra nguyên nhân của căn bệnh. Nàng bị chìm vào trạng thái hôn mê tuyệt vọng mỗi khi giọng hát đó lại im bặt. Cha nàng quyết định tìm kiếm lại anh ngư dân này và mời đến cho cô con gái bị bệnh gặp mặt. Tội nghiệp cho anh chàng này quá xấu xí đến mức khiến Mỵ Nương khiếp sợ ngay qua cái nhìn lần đầu tiên. Kể từ ngày đó, sự thu hút của tiếng hát không còn làm nàng khốn đốn lâm bệnh. Nàng bắt đầu quên dần đi thói quen này và trở lại sau đó với nếp sống bình thường.
Trái lại, cuộc sống hoàn toàn bị chao đảo đối với anh ngư dân nghèo Trương Chi này. Cho đến giờ, anh có một cuộc sống bình yên và không phải lo lắng gì cả ngoài việc sinh nhai hằng ngày. Chàng đem lòng yêu trộm Mỵ Nương trong cuộc gặp gỡ này. Anh cũng thừa biết tình yêu này là tuyệt vọng khiến làm anh bắt đầu bê tha công việc của mình, đổ bệnh vào một hôm và qua đời sau đó. Thi thể của anh được chôn ở bên cạnh bờ sông.Có một hôm, trong một trận lũ dữ dội, bờ sông bị phá vỡ. Phần mộ của anh cũng bị tàn phá hoàn toàn. Người ta tìm thấy ở nơi đó có quả ngọc bích tinh khiết tuyệt đẹp. Theo người dân sinh sống ở khu vực này, đó là thi thể của Trương Chi đã biến thành ra quả cầu này. Bị thu hút bởi vẻ đẹp lộng lẫy của quả cầu này khi đi qua ở nơi này, cha của Mị Nương mua lại viên ngọc bích nầy rồi nhờ một nghệ nhân đẽo thành hình một cái chén và đem tặng cho Mỵ Nương nhân dịp ngày lễ sinh nhật của nàng. Khi Mị Mương rót trà vào chén, nàng bổng thấy hình ảnh Trương Chi hiện ra dưới đáy chén cùng với tiếng hát du dương của chàng vang vọng ở đâu đó. Quá xúc động và thương hại chàng, Mỵ Nương bắt đầu rơi lệ. Các giọt lệ của nàng rơi vào cái chén khiến nó bị tan rã và biến mất. Nhờ sự đồng cảm của Mỵ Nương mà hồn của Trương Chi được giải thoát từ sự tuyệt vọng. Đây cũng là sự kết thúc của một tình yêu bất khả thi. Trong một kiệt tác nổi tiếng của Việt Nam, truyền thuyết này được ám chỉ qua hai câu thơ như sau:
Nợ tình chưa giã cho ai
Khối tình mang xuống tuyên đài chưa tan.