Contes

Contes ou légendes du Vietnam

La montagne de l’attente (Hòn vọng phu)

j050807 Contes, Traditions , , 0 commentaire

Vietnamese version

English version
honvongphu

Cette montagne, connue sous le nom  » Núi Vọng Phu » (ou la Montagne de la femme qui attend son mari) est située non loin de Lạng Sơn, tout proche de la frontière sino-vietnamienne. Au sommet de cette montagne se dresse un rocher rappelant la forme d’une femme debout avec son enfant dans ses bras. Cette ressemblance est étonnante lors du coucher du soleil à l’horizon. Le récit sur ce rocher est tellement émouvant qu’il devient ainsi l’une des légendes préférées des Vietnamiens et qu’il donne tant d’inspirations aux poètes vietnamiens, en particulier au compositeur Lê Thương à travers ses trois chansons Hòn Vọng Phu I, II et III. (Hòn Vọng Phu).

 

Autrefois, dans un village de la haute région, vivaient deux orphelins, l’un, un jeune garçon d’une vingtaine d’années et l’autre, sa sœur n’ayant que sept ans. Comme ils étaient seuls au monde, ils étaient tout l’un pour l’autre. Un beau jour, un astrologue de passage dit au jeune garçon lors de la consultation sur leur avenir:

<< Si je ne me trompe pas, vous épouserez fatalement votre sœur avec les jours et les heures de vos naissances. Rien ne pourra détourner le cours de votre destin >>.

Tourmenté par cette terrible prédiction, il décida de tuer un beau matin sa sœur en proposant d’emmener cette dernière dans la forêt pour aller couper du bois. Profitant de l’inattention de sa sœur, il l’abattit d’un coup de hache et s’enfuit. Il décida de changer de nom et de s’établir à Lạng Sơn. De nombreuses années passèrent. Il épousa un beau jour la fille d’un commerçant. Celle-ci lui donna un garçon et le rendit heureux.

Un beau matin, il trouva dans la cour intérieure sa femme en train de sécher ses longs cheveux noirs et assise en plein soleil. Au moment où celle-ci faisait glisser le peigne sur la chevelure qu’elle soulevait de l’autre main, il découvrît une longue cicatrice au dessus de sa nuque. Abasourdi, il lui en demanda la cause. Hésitante, elle commença à raconter son histoire en pleurant:

<< Je ne suis que la fille adoptive du commerçant. Orpheline, je vivais avec mon frère qui, pour des raisons inconnues, il y avait quinze ans, me blessa d’un coup de hache et m’abandonna dans la forêt. Je fus sauvée par les brigands qui m’ont revendue à un commerçant qui venait de perdre sa fille et qui avait pitié de ma situation. Je ne sais pas ce qu’est devenu mon frère et il est difficile pour moi d’expliquer son geste insensé. Pourtant nous nous aimions tellement.>>

Le mari maîtrisa son émotion et demanda à sa femme les renseignements concernant le nom de son père, celui de son frère et de son village natal. Pris par le remords tout en gardant pour lui l’épouvantable secret, il eut honte et horreur de lui-même. Il s’efforça de s’éloigner de sa femme et de son enfant en profitant de la mobilisation décrétée pour s’enrôler dans l’armée et en espérant trouver la délivrance sur le champ de bataille.

Depuis son départ, dans l’ignorance de la vérité, sa femme attendit, patiente et résignée. Chaque soir, elle prenait son garçon dans ses bras et grimpait sur la montagne pour guetter le retour de son mari. Elle faisait le même geste depuis tant d’années.

Un jour, arrivée au sommet de la montagne, épuisée et restée debout, les yeux fixés à l’horizon, elle fut changée en pierre immobile dans son attente éternelle. 

The sweet cake rice (Bánh chưng bánh dầy)

j050807 Contes, Histoire, Traditions , , , 0 commentaire

gateau_de_riz

French version

The sweet rice cake

The son of the first king of Van Lang, the Vietnam of long time ago, reigned under the name of Hùng Vương. He had three wives, each of them gave birth to a boy. The son of the first wife, Long married Kim who was arrogant and jealous. The son of the second, Ho married Ngoc who was naughty and sharp tongued toward her husband. The son of the deceased third wife, Vân, lived with his maternal grandmother and farmed for a living. He practiced the slash and burn agriculture, grew vegetables or went fishing in his spare time. His grandmother married Van to Xuân, a wise and hard working young woman in the village. The couple led a modest but happy life.

One day, summoned by the king, they had to sell their buffaloes to prepare for the trip to the court. There, they saw their elder brothers and their wives dress elegantly and adorned with jewels. Van and Xuan felt confused. Everyone mocked and scorned at them for going to see the king in such a simple appearance.

However, the king showed afection to Vân, an orphan of mother. Burdened by old age and a reign of 50 years, the king wanted to leave the throne to whoever could prapare the most tasty foods. The spouse of the elder brothers, confident of their talent, rivaled for getting the throne to their husbands. Only Vân and Xuan were worried because they were very poor.

One night, in a dream, Van saw his mother who let him know he would be selected for the throne. It would be sufficient for him to make a sweet rice cake in the form of a square with meat and bacon in the middle of it to symbolise the heart. The square cake represented the earth because at that time people thought the earth was square. Vân woke up and recalled the dream to his wife. The couple decided to follow the advice of their mother to make the cake, and to boil it in a terra cotta pot.

On the scheduled day, the two brothers Kim and Ngọc offered to the king expensive dishes. But the latter did not find anything exceptional. As for the cakes offered by Vân and Xuân, the king was excited by their delicateness and meaning. ( One should govern the country with wisdom). He showered Van with praises and designated him to be his successor. For his generosity, Van did not hesitate to give his brothers the title of viscount.

The sweet rice cake ( or bánh chưng in Vietnamese ) is one of the traditional delicacies of the Vietnamese people during the Tết festival. It is eaten with caramel marinated stewed pork.

Gâteau de riz gluant (Bánh chưng bánh giày)

j050807 Contes, Histoire, Traditions , , 0 commentaire

Version vietnamienne

Le gâteau de riz gluant (Bánh chưng bánh giày)

Le fils du premier roi du royaume  Văn-Lang (Vietnam d’autrefois) régnait sous le nom de Hùng-Vương. Il avait trois épouses, chacune d’elles donnant naissance à un garçon. Le fils de la première, Long, se mariait à  Kim, orgueilleuse et jalouse. Le fils de la seconde, Hồ, épousait  Ngọc, méchante et acariâtre envers son mari. Le fils de la troisième décédée, Lang Liêu, vivait avec sa grand-mère maternelle et s’occupait des travaux agricoles. Il pratiquait la culture sur brûlis, cultivait les légumes ou allait pêcher aux heures de loisir. La grand-mère maria Lang Liêu à Xuân, une demoiselle sage et laborieuse du village. Le couple menait une vie modeste et heureuse.

Un jour, convoqués par le roi, ils durent vendre leurs deux buffles pour préparer le voyage. À la cour royale, ils virent leurs aînés et leurs épouses habillés élégamment et parés de bijoux. Lang Liêu et Xuân se sentirent confus. Tout le monde se moqua d’eux en leur reprochant de se présenter au roi sous une simple apparence.

Par contre, le roi se montra affectueux pour Lang Liêu, orphelin de mère. Accablé par la vieillesse et par le règne durant plus de  50 ans, le roi voulut céder le trône à celui qui pouvait préparer les mets les plus savoureux. Les épouses des deux aînés, confiantes de leur talent, rivalisèrent pour gagner le trône à leur mari. Seuls, Lang Liêu et Xuân furent  très inquiets car ils étaient très pauvres.

Une nuit, dans un songe, Lang Liêu vit sa mère qui lui fit savoir qu’il serait l’élu du trône. Il lui suffit de faire deux gâteaux de riz gluant, l’un en forme de carré (bánh chưng) avec de la viande et de la graisse au milieu pour symboliser le cœur et l’autre en forme de rondeur (bánh giày) sans garniture.  Les gâteaux carré  et rond représentaient respectivement  la terre et le ciel car on crut à cette époque que la terre était plate et carrée et le ciel étai rond. Lang Liêu se réveilla et raconta le songe à sa femme. Le couple décida de suivre les conseils de leur mère pour confectionner les gâteaux, puis les faire bouillir dans une marmite en argile cuite.

Au jour fixé, les deux brus Kim et Ngọc offrirent au roi des plats copieux et  coûteux. Mais ce dernier ne trouva rien d’exceptionnel. Quant aux gâteaux offerts par Lang Liêu et Xuân, il fut ravi par leur délicatesse et par leur signification. (Il faut régner sur terre avec cœur et sagesse et se souvenir du grand mérite des parents).

Le roi combla Lang Liêu de louanges et le désigna comme son successeur. Pour sa générosité, Lang Liêu n’hésita à élever au titre de vicomtes ses frères. De ce jour, chaque année, lors de la fête du Têt, il  prit l’habitude d’offrir sur l’autel de ses parents ces deux gâteaux de riz qu’il confectionna lui-même. Tous ses sujets commencèrent à l’imiter à cette occasion. C’est pourquoi le gâteau de riz gluant de Lang Liêu porta désormais le nom « Tiết Liệu » et devint ainsi  l’une des friandises traditionnelles des Vietnamiens lors de la fête du Tết. On le sert souvent avec du porc au caramel. Ce gâteau est aussi  la preuve intangible de la théorie  du Yin et du Yang et de ses cinq éléments appartenant à Bai Yue (ou Cent Yue)  dont les Proto-Vietnamiens font  partie car on retrouve  dans  sa confection le cycle d’engendrement  de ces 5 éléments.

Feu->Terre->Métal->Eau->Bois

À l’intérieur du gâteau, on  trouve un  morceau de viande de porc  de couleur rouge (le Feu) entouré par une sorte de pâte faite avec des fèves de couleur jaune  (la Terre).  Le tout est enveloppé par  le riz gluant de couleur blanche (le Métal) pour  être cuit avec de l’eau bouillante (l’Eau) avant d’avoir la coloration verte sur sa surface grâce aux feuilles de bananier (le Bois). La forme de ces gâteaux était retrouvée  à travers les disques bi et les Cong en jade et en ivoire  dans les tombes des aristocrates de deux civilisations Lianzhu et Shijiahé avec l’idée de protéger les trépassés dans le monde des morts.  Le disque bi était souvent associé au Ciel et avait la couleur verte tandis que le Cong  dont la forme était  tubulaire à l’extérieur et cylindrique à l’intérieur, était  assimilé à la Terre et avait  la couleur jaune. C’est pourquoi  afin de commémorer les Anciens, à l’occasion de nouvel an lunaire, les gâteaux de riz  ne peuvent pas être manquants sur l’autel des ancêtres.

gateau_de_riz

Version vietnamienne

Con trai của vị vua đầu tiên của vương quốc Văn-Lang (Việt Nam cổ đại) trị vì tên là Hùng-Vương. Ngài có ba người vợ, mỗi người đều sinh được một đứa con trai. Con trai trưởng Long lấy vợ Kim kiêu hãnh và ganh tị. Con trai thứ hai là Hồ lấy Ngọc, xấu tính và cay nghiệt với chồng. Con trai của người thứ ba qua đời  tên là  Lang Liêu, sống với bà ngoại và chăm lo công việc nông nghiệp. Anh  làm nương rẫy thường ngày, trồng rau hoặc đánh cá lúc rảnh rỗi. Bà gả Lang Liêu cho Xuân, một cô thôn nữ ngoan ngoãn và  chăm chỉ. Cặp đôi vợ chồng có một cuộc sống khiêm tốn và hạnh phúc.

Một ngày kia, được vua triệu tập, hai vợ chồng phải bán hai con trâu của mình để chuẩn bị cho chuyến đi. Ở triều đình, họ thấy vợ chồng của hai anh ăn mặc sang trọng và  đeo đầy trang sức. Lang Liêu và Xuân cảm thấy bối rối. Mọi người đều cười nhạo họ, trách móc họ đến trình diện với vua cha với cách ăn mặc giản dị.

Ngược lại, vua cha biểu lộ sự trìu mến với Lang Liêu, mồ côi mẹ từ sớm. Nản lòng trước tuổi già và trị vì hơn 50 năm, nhà vua muốn nhường ngôi cho người con nào  có thể chế biến được những món ăn ngon nhất. Vợ của hai anh cả tin tưởng ở tài năng của mình nên cố tranh giành nhau ngôi báu cho chồng mình. Chỉ có Lang Liêu và Xuân là rất lo lắng vì họ rất nghèo.

Một đêm, trong một giấc mơ, Lang Liêu thấy mẹ của mình về , báo cho anh biết rằng anh sẽ được ngôi vua. Chỉ cần phải làm là hai chiếc bánh gạo nếp, một chiếc có hình vuông (bánh chưng) với nhân thịt và mỡ ở giữa tượng trưng cho trái tim và chiếc còn lại hình tròn không nhân (bánh giày). Hai chiếc bánh hình tròn và hình vuông nầy  tượng trưng cho trời và đất  vì thời đó người ta tin rằng trái đất bằng phẳng là hình vuông và trời thì tròn. Lang Liêu tỉnh dậy và kể lại giấc mơ cho vợ. Hai vợ chồng quyết định nghe lời mẹ làm bánh rồi sau đó đem luộc bánh trong nồi đất nung.

Đến ngày quyết  định, hai cô con dâu Kim và Ngọc dâng vua cha những món ăn cao sang đắt tiền. Nhưng vua cha không tìm thấy có chi đặc biệt cả. Đối với những chiếc bánh của Lang Liêu và Xuân, vua cha lại  hoan hỉ vì vừa thấy ngon và có ý nghĩa của các bánh gạo nếp. (Cần phải trị vì với đạo lý và khôn ngoan và nhớ đến công đức sinh thành lớn lao của cha mẹ)

Nhà vua khen ngợi Lang Liêu và chỉ định làm người kế vị. Vì lòng hào hiệp của mình, Lang Liêu không ngần ngại phong anh em mình lên hàng tử tước. Kể từ ngày đó, cứ đến Tết hàng năm, vua Lang Liêu  lại có thói quen  cúng trên bàn thờ cha mẹ hai chiếc bánh chưng bánh  dày do chính tay vua làm. Tất cả mội người dân bắt đầu bắt chước vua từ đấy . Đó là lý do tại sao bánh nếp của Lang Liêu ngày nay mang tên “Tiết Liệu” và trở thành một trong những món ăn truyền thống của người dân Việt trong ngày Tết. Nó thường được  ăn chung với thịt lợn kho. Chiếc bánh chưng  cũng là bằng chứng xác thực của thuyết Âm dương và ngũ hành thuộc về đại tộc Bách Việt trong đó có người Việt cổ vì chúng ta tìm thấy trong cách chế tạo của bánh có ngũ hành tương sinh:

Hỏa->Thổ->Kim->Thủy->Mộc

Bên trong bánh có một miếng thịt lợn màu đỏ (Hỏa) bao quanh bên ngoài là loại bột nhão làm bằng nhân đậu màu vàng (Thổ). Toàn bộ được gói bằng gạo nếp có màu trắng (Kim) trụng với nước sôi (Thủy) trước khi có màu xanh trên bề mặt nhờ có lá chuối (Mộc).Hình dáng Bánh Chưng bánh giày này được trông thấy trong các mộ qúi phái của hai nền văn hoá Lương Chữ và Thạch Gia Hà qua các đĩa bi và cong bằng ngọc bích và ngà  trong bối cảnh nghi lễ và thường  có nhiệm vụ bảo vệ người về thế giới bên kia. Bi thường được kết nối với trời và màu xanh, trong khi tông, với hình dạng hình ống vuông ở bên ngoài và hình tròn bên trong, được liên kết với đất và màu vàng.Bởi vậy để tưởng niệm người xưa, các bánh chưng bánh giày không thể thiếu trên bàn thờ  tổ tiên nhân dịp Tết Nguyên Đán.

 

The God of Mountains and the God of Rivers (Sơn Tinh Thủy Tinh)

j050807 Contes, Histoire, Traditions , , 0 commentaire

sontinh_thuytinh

French version

King Hùng Vương the 18th had a daughter called Mị Nương who was extraordinarily beautiful. When she reached the age of marriage, her reputation was even more exploding. The king decided to choose a talented husband for her. One day, two young men, brilliant in their intelligence and handsomeness unexpectedly arrived at the same time and requested to marry Mi Nuong. One called himself Sơn Tinh, the God of high Mountains and Profound Forests, the other, Thủy Tinh, the God of Rivers and Immense Seas. Embarrassed, the king did not know whom to choose because both of them had incomparable talents and infinite powers. After a moment of thinking, the king ordered a challenge: one hundred plates of sweet rice, one elephant with nine tusks, one rooster with nine cockcombs, one horse with nine red manes. Who would bring them in first would be the spouse of Mị Nương.

The following day, at dawn, Sơn Tinh arrived first with all the presents and took the belle to the mountains. Thuy Tinh showed up later, loaded with all the gifts but the princess had already gone. Confused and furious, Thủy Tinh lashed out, raising the water level, decided to penetrate the mountains to get Mi Nuong back. Sơn Tinh raised the the mountains even higher.

Thủy Tinh deployed his talent, called in winds, tempests, lightnings and storms, shaking all the mountains and forests. Sơn Tinh maintained the mountains unshakable. Thủy Tinh resorted to marine troops and lashed out with the current, mounted massive assaults. Sơn Tinh, with his iron nets, cut reinforcing routes, rolled down rocks to succumb spirits and crash marine monsters that floated at the derivation.

After three days and three nights, beaten more and more everyday, Thủy Tinh gave up and withdrew his troops and brought back the waves. To assure his tranquility Sơn Tinh did a miracle by raising the two mountains of the spouses higher than the places of the Gods. Later, people will call them Mountain of the Lord and Mountain of the Lady; at the foot of these mountains a temple was dedicated to Sơn Tinh and Mị Nương.
 

Le génie des montagnes et celui des fleuves (Sơn Tinh Thủy Tinh)

j050807 Contes, Histoire, Traditions , , 0 commentaire

sontinh_thuytinh

English version

Vietnamese version

Nous ne connaissons pas de société sans légendes, 
tout comme il n’y a pas de civilisations sans histoires.

Le dix-huitième roi Hùng Vương avait une fille Mị Nương, d’une extraordinaire beauté. Quand elle arriva à l’âge de se marier, sa réputation éclata encore davantage partout. Le roi décida de lui choisir un mari talentueux. Un jour, deux jeunes hommes, brillants d’intelligence et de beauté arrivèrent fortuitement en même temps et demandèrent la main de Mị Nương. L’un s’appelait Sơn Tinh, génie des Hautes Montagnes et des Forêts Profondes, l’autre, Thủy Tinh , génie des Fleuves et des Mers Immenses. Le roi, embarrassé, ne sut pas choisir lequel car tous les deux avaient des talents incomparables et une puissance infinie. Après un moment de réflexion, le roi les plaça devant un défi: cent plateaux de riz gluant, un éléphant à neuf défenses, un coq à neuf ergots, un cheval à neuf crinières rouges. Celui qui apportait le tout en  premier sera  l’époux de Mị Nương.

Le lendemain, dès l’aube, Sơn Tinh arriva le premier avec tous les présents et emmena la belle dans les montagnes. Thủy Tinh se présenta après, muni de toutes les offrandes mais la princesse était déjà partie. Confus et furieux, Thủy Tinh s’élança, éleva ensuite le niveau des eaux, décida de pénétrer  dans les montagnes et tenta d’y enlever Mi Nương. Sơn Tinh éleva les monts encore plus haut. Thủy Tinh déploya son génie, battit le rappel des vents, des tempêtes, des éclairs et de la foudre et  ébranla toute la montagne et la forêt. Sơn Tinh maintint d’une manière inébranlable les monts. Thủy Tinh recourut aux troupes marines et s’élança avec le courant et  donna massivement l’assaut. Sơn Tinh, avec des filets de fer, coupa la route des renforts, roula des rochers pour combler les âmes et écrasa  les monstres marins qui flottèrent à la dérive.

Après trois jours et trois nuits,  Thủy Tinh  battu davantage chaque jour, fut obligé de retirer ses troupes et ramener les flots. Pour assurer sa tranquillité Sơn Tinh opéra le miracle d’élever les deux montagnes des époux au plus haut dans l’endroit  des demeures des Dieux. Plus tard, le peuple les appellera Montagne du Monsieur et Montagne de la Dame, au pied desquelles un temple fut dédié à Sơn Tinh et à Mị Nương. Cette légende a été rapportée dans l’ouvrage intitulé  » Lĩnh Nam Chích Quái (ou les contes étranges à Lĩnh Nam) » de Trần Thế Pháp sous  le nom du titre « Histoire de la montagne Tản Viên« . Tous les ans vers le mois de juillet ou Aôut, les habitants vivant au pied de cette montagne ont l’habitude de subir le vent puissant et violent et la grande inondation provoquant ainsi des dégâts imports au niveau de la récolte. C’est pourquoi on a l’habitude d’attribuer à cet évènement la compétition entre le génie des montagnes et celui des fleuves  pour avoir Mị Nương. L’académicien vietnamien Nguyễn Sĩ Cố de la dynastie des Trần, a laissé un poème suivant lors de son  passage dans ce coin:

Sơn tự thiên cao thần tối linh
Tâm huynh tài khấu dĩ văn thanh
Mỵ Nương diệc hữu hiển linh trứ
Thả vị thư sinh bảo thử hành.

Le génie sacré se trouve dans cette montagne aussi élevée que  le ciel.
On entend le bruit en venant frapper la porte de son cœur
Si Mị Nương existe, son don miraculeux se révèlera
Et protègera le voyage du jeune lettré.

Version vietnamienne

Sơn Tinh Thủy Tinh

Chúng ta không biết một xã hội  nào không có huyền thoại cũng như không có nền văn minh nào mà không có lịch sử.

Vua Hùng Vương thứ 18 có một người con gái là Mị Nương, sắc đẹp lạ thường. Khi đến tuổi lấy chồng, tiếng tăm của nàng lại càng vang lên ở khắp bốn phương. Nhà vua quyết định chọn cho nàng một người chồng tài giỏi. Một ngày nọ, có hai chàng trai, thông minh và tuấn tú, tình cờ đến cùng một lúc và xin cầu  hôn  Mị Nương. Một người được gọi là Sơn Tinh, chúa của các vùng núi non cao và các rừng sâu, còn người kia là Thủy Tinh, chúa các của các sông nòi và biển cả thăm thẳm. Nhà vua rất băn khoăn không biết phải chọn người nào vì cả hai đều có tài năng vô song và quyền lực vô hạn.

 Sau một lúc suy nghĩ, nhà vua đành đặt họ trước một thử thách: một trăm đĩa xôi, một con voi chín ngà, một con gà trống chín cựa, một con ngựa chín hồng mao. Người nào đem đến trước được  làm chồng của Mị Nương. Ngày hôm sau, lúc rạng đông, Sơn Tinh đến trước với đầy đủ lễ vật và đưa người đẹp lên núi. Thủy Tinh đến  trình diện sau đó, với đầy đủ lễ vật nhưng nàng công chúa đã đi rồi. Vừa hoang mang vừa tức giận, Thủy Tinh lao tới, dâng cao lên mực nước, quyết định vào núi bắt cóc Mị Nương. Sơn Tinh nâng núi cao hơn nữa. Thủy Tinh trổ tài năng của mình, đánh đuổi gió bão, sấm chớp làm rung chuyển cả núi rừng. Sơn Tinh giữ núi một cách vững vàng. Thủy Tinh nhờ đến thủy binh mà xông lên theo dòng nước, xông pha toàn lực. Sơn Tinh dùng các lưới sắt, cắt  đường tiếp tế,  lăn đá lấp hồn và đè bẹp  các thủy quái trôi dạt vào bờ.

Sau ba ngày ba đêm, mỗi ngày càng thêm thất  bại, Thủy Tinh đành cam chịu rút quân, mang sóng về. Để đảm bảo sự yên tĩnh của mình, Sơn Tinh làm phép lạ nâng cao hai ngọn núi của vợ chồng  lên cao nhất nơi ở của các thần. Sau này dân gian gọi là núi ông và núi bà, dưới chân núi lại có đền thờ Sơn Tinh và Mị Nương. Chuyện nầy được kể lại trong Lĩnh Nam Chích Quái của Trần Thế Pháp dưới tên là Truyện núi Tản Viên.Cứ hàng năm cở tháng bảy tháng tám dân ở vùng chân núi nầy hay thường bị gió to nước lớn làm lúa má bị thiệt hại. Vì vậy người đời truyền rằng đó là  Sơn Tinh và Thủy Tinh tranh nhau để lấy Mị Nương. Quan hàn lâm học si triều nhà Trần Nguyễn Sĩ Cố có đi ngang qua và có bái yết nơi nầy với bài thơ như sau:

Sơn tự thiên cao thần tối linh
Tâm huynh tài khấu dĩ văn thanh
Mỵ Nương diệc hữu hiển linh trứ
Thả vị thư sinh bảo thử hành.

Núi cao như trời, thần rất thiêng.
Cửa lòng vừa gõ đã nghe tiếng.
Mỵ Nương nếu có, tài hiển linh,
Hãy phù hộ chuyến đi của kẻ thư sinh này.

Water melons island (Chuyện Dưa hấu)

j050807 Contes, Histoire, Traditions , , 0 commentaire

dua_hau

French version

Under the reign of Hùng Vương the 18th, king Văn Lang, 3rd century B.C., An Tiêm, one of the best subjects of the king, being falsely accused, was condemned to exile on a desert island with his wife and son. Facing the hostility of nature, everyone cried except him because he was convinced as a Vietnamese proverb puts it, that water from a brook flows down to the sea but always ends up returning to the source. He began to investigate the environment and found what was needed for a survival: water, fruits, etc…

He even succeeded in making with his own hands a bow to hunt birds. In a beautiful morning, having shot down a bird, he discovered that the latter had been eating a certain fruit of which what was left were grains. This gave him an idea of seeding them. Thanks to the watering and cares provided by his wife and son, the fruits began to grow and took a certain round shape. An Tiêm called them « dưa hấu » in memory of his son’s name « Hấu ».

Several moons have gone by since their departure. He began to feel strangely nostalgic. That was why he decided to send a message to his friends by carving his name and the name of his family on the skin of the watermelons and thowing them in the sea. Those melons were fished out by fishermen who found them having an exquisite taste but also bearing the inscription of the An Tiêm family. They did not hesitate to offer some to the king. The king, tormented by remorse and the fidelity of the An Tiêm family, decided to pardon An Tiêm and his family.

As for the island, it was no longer a place of exile. People were allowed to resettle there. Their hard work made fruits other than « dưa hấu' » grow.

L’île aux pastèques (Chuyện Dưa hấu)

j050807 Contes, Histoire, Traditions , , 0 commentaire

dua_hau

 English version

Sous le règne de Hùng Vương 18, roi de Văn Lang au 3è siècle avant J.C., An Tiêm, un des meilleurs sujets du roi, à cause des calomnies, a été condamné à s’exiler sur une île déserte avec sa femme et son fils. Devant l’hostilité de la nature, tout le monde a pleuré sauf lui car il a été convaincu que selon un proverbe du Viêt-Nam, l’eau du ruisseau rejoint la mer mais finit toujours par retourner à la source.

Il commençait à tâtonner l’environnement et à trouver tout ce qu’il fallait pour survivre: de l’eau, des fruits etc… Il arrivait même avec ses mains à fabriquer lui-même une arbalète pour chasser les oiseaux. Un beau matin, en abattant un oiseau, il découvrit que celui-ci était en train de manger un certain fruit dont il ne restait plus des graines, ce qui lui donnait l’idée de les semer. Grâce à l’arrosage et aux soins apportés par sa femme et son enfant, les fruits commençaient à grossir et à prendre une certaine rondeur. An Tiêm les a nommés « dưa hấu » en souvenir du nom de son fils « Hấu ».

Plusieurs lunes ont passé depuis leur départ. Cela commençait à provoquer en lui une étrange nostalgie. C’est pour cette raison qu’il décida d’envoyer à ses amis un message en gravant son nom ainsi que celui de sa famille sur l’écorce des pastèques et en jetant ces fruits à la mer. Ceux-ci ont été repêchés par les pêcheurs qui les trouvaient non seulement posséder un goût exquis mais porter aussi des inscriptions de la famille An Tiêm. Ils n’hésitèrent à en offrir quelques unes au roi. Celui-ci, rongé par le remords et par la fidélité de la famille d’An Tiêm, décida de gracier An Tiêm et sa famille.

Quant à l’île, elle n’était plus une terre d’exil. Les gens pouvaient s’y installer. Leur labeur faisait pousser les fruits autres que « dưa hấu ». 

The story of an impossible love (Trương Chi Mỵ Nương)

j050807 Contes, Traditions , , 0 commentaire

truongchi_minuong

 

French version

The story of an impossible love

Once upon a time there was a powerful lord having a sole daughter of the name Mỵ Nương. She was very beautiful. Like all the girls of her status, she was always kept in the palace. She devoted her time in painting, embroidery and poetry. She often came to the window to view the landscape and look at the river water that flowed underneath. 

On a beautiful day, she was attracted by a melodious and melancholic song that came up from the river. It was the voice of a fisherman who was pulling his net. She began to make a habit of listening to him. This voice is so captivating that she began to rock her soul into insensitivity. It was like an appointment she had with this fisherman.

 In one beautiful morning, that voice was quiet. Its silence rendered her ill. She was completely bedridden and no doctors could determine the cause of her illness. Then, one day, the voice rose again. The song was so melodious that My Nuong regained her forces and found her beauty back. She became happy at the greatest joy of her father. He began to know the cause of his daughter’s illness. Every time the voice was quiet, she plunged back into a desperate lethargy. Her father ended up looking for the fisherman and brought him to his sick daughter. This boy was so ugly that My Nuong was frightened of him at first sight. From that day on, the charm of the voice whose absence made her ill disappeared. She began to forget that habit and went back to her normal life.

However, life was turned up side down for the poor fisherman, Trương Chi. He had lived, up until then, a peaceful life and had nothing to worry about besides earning his daily bread. From that encounter, he fell in love with the gracious Mỵ Nương. He knew that his love was a desperate one. He began to neglect his work, fell ill one beautiful morning and ended up dying. His body was buried at the river bank, next to a tree.

 

One day, during a violent storm, the banks were ravaged by the river. His tomb was completely devastated. People found at that place a jade ball of magnificent purity. According to the people of that place, it was the body of this fisherman that was transformed into that ball.

Attracted by the splendor of the jade ball during a passage to that place , My Nuong’s father succeeded in buying it at the price of gold. He had it made in the form of a cup and gave it to his daughter as a birthday gift. When she poured tea in the cup, she saw appearing at the bottom of the cup the image of Trương Chi with his resonant melodious voice somewhere.

Moved and taken by pity, Mỵ Nương began to cry. Her tears dropped into the cup. With enchantment, the image disintegrated and disappeared. The fisherman’s soul was thus freed of his despair thanks to My Nuong’s compassion. And thus ended the story of an impossible love.

In the Vietnamese best-seller very known, this legend is evoked by two following verses:

Nợ tình chưa giã cho ai
Khối tình mang xuống tuyên đài chưa tan

As long as the love debt is not paid
Even in Hades, this stone of love cannot be melted.

 

 

L’histoire de la voix envoûtante ( Trương Chi Mị Nương )

j050807 Contes, Traditions , , 0 commentaire

English version

Vietnamese_version

L’histoire de la voix envoûtante.

Il était une fois un puissant seigneur ayant eu une fille unique s’appelant Mỵ Nương. Celle-ci était très belle. Comme toutes les autres filles de son rang, elle était toujours cloîtrée dans son palais. Elle consacrait tout son temps à la peinture, la broderie et  la poésie. Elle se mettait souvent à la fenêtre pour admirer le paysage et regarder l’eau du fleuve qui coulait jusqu’en contrebas. 

Un beau jour, elle fut séduite par un chant mélodieux et mélancolique qui montait du fleuve. C’est la voix d’un pêcheur qui était en train de chanter et  de tirer son filet. Elle commençait à prendre l’habitude de l’écouter. Cette voix était si envoûtante qu’elle commençait à bercer son cœur jusque-là insensible. C’était un rendez-vous habituel qu’elle ne pouvait pas manquer avec ce pêcheur.

Puis un jour, cette voix se tut. Ce silence la rendit malade. Elle fut complètement alitée et aucun médecin n’arriva à déterminer les causes de sa maladie. Puis, un autre jour, la voix s’éleva de nouveau. Ce chant était si mélodieux que Mỵ Nương reprit ses forces et retrouva sa beauté. Elle redevint heureuse à la grande joie de son père. Celui-ci commença à découvrir la cause de son mal. Elle fut replongée dans la léthargie désespérée chaque fois que cette voix se tut.  Son père finit par rechercher ce pêcheur qu’on amena auprès de sa fille malade. Ce pauvre garçon était tellement laid que cela effraya Mỵ Nương à sa première vue. De ce jour, le charme de la voix dont l’absence la rendait malade disparut. Elle commença à oublier cette habitude et reprit une vie normale.

Par contre, la vie fut bouleversée complètement pour ce pauvre pêcheur, Trương Chi. Celui-ci menait jusque-là une vie paisible et n’avait aucun souci autre que la procuration journalière de la nourriture. Il tomba amoureux de la gracieuse My Nương lors de cette rencontre. Il sut que cet amour était sans espoir. Il commença à négliger son travail, tomba malade un beau matin et finit par mourir. Son corps fut enterré au bord du fleuve. Un jour, lors d’une crue violente, les berges furent ravagées par le fleuve. Sa tombe fut complètement dévastée. On trouva à cet endroit une boule de jade d’une pureté magnifique. Selon les gens de ce coin, il s’agit bien du corps du pêcheur qui s’était transformé en cette boule.

Attiré par la splendeur et la beauté de cette boule lors de son passage dans ce coin, le père de Mỵ Nương réussit à l’acheter à prix d’or. Il fit tailler cette boule en forme de tasse et l’offrit à sa fille lors de son jour d’anniversaire. Quand celle-ci y versa du thé, elle vit apparaître au fond de cette tasse l’image de Trương Chi avec sa voix mélodieuse résonant quelque part.

Émue et prise de pitié, Mỵ Nương commença à pleurer. Ses larmes tombèrent dans la tasse. Par enchantement, celle-ci se désagrégea et disparut. Grâce à la compassion de Mỵ Nương, l’âme du pêcheur fut ainsi libérée de son désespoir. Ainsi se termina l’histoire d’un amour impossible.

Dans un chef-d’œuvre vietnamien bien connu, on fait allusion à cette légende à travers les deux vers suivants:

Nợ tình chưa giã cho ai
Khối tình mang xuống tuyên đài chưa tan

Tant que la dette d’amour demeure,
Au Pays des Sources, la pierre d’amour ne peut pas fondre.

Trương Chi-Mị Nương

Ngày xưa, có một vị lãnh chúa quyền thế có được một cô con gái duy nhất tên là Mỵ Nương. Nàng này rất đẹp. Tựa  như tất cả những cô gái khác cùng cấp bậc, nàng nầy luôn luôn ở trong cung điện của mình. Nàng dành tất cả thời gian cho hội họa, thêu thùa và làm thơ. Nàng hay thường đến bên cửa sổ để ngắm quan cảnh và nhìn dòng nước chảy xuống về phía dưới cuối sông. Một ngày nắng đẹp, nàng bị quyến rũ bởi một tiếng hát du dương và u sầu vang lên từ dòng sông. Đó là tiếng của một ngư dân vừa đang kéo lưới và vừa hát. Nàng bắt đầu có thói quen lắng nghe tiếng hát của anh chàng nầy. Giọng hát nó mê hoặc đến nỗi làm  rung chuyển trái tim vô cảm của nàng. Đây là một cuộc hẹn hò quen thuộc mà nàng có với anh chàng ngư dân này.

 Có một ngày, giọng hát đó lại im bặt  khiến làm nàng đâm ra lâm bệnh. Nàng nằm liệt giường và không thầy thuốc y nào có thể xác định được nguyên nhân khiến nàng bị mắc bệnh. Rồi bổng một ngày, giọng hát nầy cất lên lại. Bài hát nó quá du dương khiến Mỵ Nương hồi phục mau chóng sức khỏe và vẻ đẹp của mình. Nàng trở nên vui vẻ như thưở nào  khiến cha nàng vô cùng vui sướng. Cha nàng mới bắt đầu khám phá ra nguyên nhân của căn bệnh. Nàng  bị chìm vào trạng thái hôn mê tuyệt vọng mỗi khi giọng hát đó lại im bặt. Cha nàng quyết định tìm kiếm lại anh ngư dân này và mời đến cho cô con gái bị bệnh gặp mặt. Tội nghiệp cho anh chàng này quá xấu xí đến mức khiến Mỵ Nương khiếp sợ ngay qua cái nhìn lần đầu tiên. Kể từ ngày đó, sự thu hút của tiếng hát không còn làm nàng khốn đốn  lâm bệnh. Nàng bắt đầu quên dần  đi thói quen này và trở lại  sau đó với nếp sống bình thường. 

Trái lại, cuộc sống hoàn toàn bị  chao đảo đối với anh ngư dân nghèo Trương Chi này. Cho đến giờ, anh có một cuộc sống  bình yên và không phải lo lắng gì cả ngoài việc  sinh nhai hằng ngày. Chàng đem lòng yêu trộm Mỵ Nương trong cuộc gặp gỡ này. Anh cũng thừa biết tình yêu này là tuyệt vọng khiến làm anh  bắt đầu bê tha công việc của mình, đổ bệnh vào một hôm và qua đời sau đó. Thi thể của anh được chôn ở  bên cạnh bờ sông.Có một hôm, trong một trận lũ dữ dội, bờ sông bị phá vỡ. Phần mộ của anh cũng bị tàn phá hoàn toàn. Người ta tìm thấy ở nơi đó có quả ngọc bích tinh khiết tuyệt đẹp. Theo người dân sinh sống ở khu vực này, đó là thi thể  của Trương Chi  đã biến thành ra quả cầu này. Bị thu hút bởi vẻ đẹp lộng lẫy của quả cầu này khi đi qua ở nơi này, cha của Mị Nương mua lại viên ngọc bích nầy rồi nhờ một  nghệ nhân đẽo thành hình một cái chén và  đem tặng cho  Mỵ Nương nhân dịp ngày lễ sinh nhật của nàng. Khi Mị Mương  rót trà vào chén, nàng bổng thấy hình ảnh Trương Chi hiện ra dưới đáy chén cùng với tiếng hát du dương của chàng vang vọng ở đâu đó. Quá xúc động và thương hại chàng, Mỵ Nương bắt đầu rơi lệ.  Các giọt lệ của nàng rơi vào  cái chén khiến nó  bị tan rã  và biến mất. Nhờ sự đồng cảm của Mỵ Nương  mà hồn của Trương Chi được giải thoát từ sự tuyệt vọng. Đây cũng là sự kết thúc của một tình yêu bất khả thi. Trong một kiệt tác nổi tiếng của Việt Nam, truyền thuyết này được ám chỉ qua hai câu thơ như sau:

Nợ tình chưa giã cho ai
Khối tình mang xuống tuyên đài chưa tan.

 

The golden star fruit tree (Ăn Khế trả vàng)

j050807 Contes, Traditions , , 0 commentaire

an_khe_tra_vang

French version

Vietnamnese version

The golden star fruit tree

Once upon a time there were two brothers who divided an inheritance at the death of their parents. The elder, greedy and stingy, took all the wealth and left to his younger brother and his wife only a dilapidated hut and and a star fruit tree with juicy but stunted fruits. But the two younger spouses hardly complained and were contented with this meager share. They took care of their star fruit tree and watered it in such a way that the tree took back it vigor and bore lots of fruits. When the star fruits began to ripe, a extraordinarily large raven came every morning to eat them. No matter what they did, it was impossible for the couple to chase the bird away. Chargined, the wife lamented:  » Poor us. As poor as we are, the only thing we count much on was what that star fruit tree brings us; now look, this bird ravaged it all. We will probably know starvation ». Miracle! The raven upon hearing those lamentations, perched down and replied in a human voice:  » Star fruits I eat, with gold I pay, be ready with a three-foot bag and follow me to get it ».

Afraid the woman ran in the hut to look for her husband. They discussed and decided to sew the bag according to the indicated size, waiting for the return of the bird. A few days later, the bird came back, ate all the star fruits then got down from the tree to invite the husband to take a seat on its back with the bag. Then they disappeared together in the horizon. Frightened, the younger brother closed his eyes. The bird took him very far before landing on a deserted island, full of precious stones. He was free to take whatever he could.

He filled the bag and the raven took him back to his home. From then on, the couple knew opulence, lived in luxury places. They often gave help to the poor. On the occasion of the commemoration of his parents’ death, the couple invited the elder brother to come over. Full of despise of his younger brother, the elder look for a pretext to decline and aksed that the younger carpet the road with mats and adorn the gate with gold if he wanted to receive him. Respectful of his elder brother, the younger complied with the latter’s wish. The elder brother and his wife were surprised to see the younger couple’s opulence and wealth. Curious, the elder skillfully tried to penetrate the mystery. His younger brother, honest and frank, did not hesitate to tell him the story of the giant raven that took him to look for gold.

The elder couple proposed an exchange of their fortune for only the hut and the star fruit tree. The younger agreed. One day, the raven came back to eat the star fruits and gave the same recommendation: a three-foot bag to go looking for gold. The elder greedy and curious, brought with him two big six-foot bags and when on the spot, filled them with gold. On the way back, burdened by the overweight of of the two bags, the raven who could not hold any longer, swayed and sent the elder to the sea where he drowned. The elder was the object of much despise when people knew about his greed and stinginess. God always helps good people and always punishes naughty people.

The golden star fruit tree